TATRY – KARPATY

Po dniu odpoczynku od rajdu przez Rysy, Koprowy i Krywań oraz dniu wcześniej rozgrzewki na Jagnięcym przyszedł czas na ostatni element mojej przygody z Doby Tatry: Sławkowski Szczyt i Mała Wysoka.

Pobudka o 3;33, śniadanie i 2 godziny w samochodzie do Starego Smokowca, Na parkingu już lekko się kotłuję. Przebieram się w wyjściowe ubranko i spokojnie ruszam w górę. Pogoda raczej bez szału, góra skąpana jest w chmurach – może to zniechęci potencjalnych zdobywców? 🤣 Na szlaku, który wprost z miasteczka atakuję Sławkowski jest spory ruch a ścieżka do szerokich nie należy.

Sławkowski Szczyt czy są tu jakieś trudności?

Niebieski szlak na Sławkowski (jedyna droga) nie prowadzi jak większość tras tatrzańskich w głąb doliny, z której dopiero atakujemy szczyt ale od razu wyprowadza w górę. Sławkowski Szczyt przez bardzo długi czas uchodził za najwyższy w Tatrach, dumnie góruje nad Smokowcem i faktycznie sprawia wrażenie dużego. Jego 2452 m n.p.m. plasuje go na trzynastym miejscu w Wielkiej Koronie Tatr, jest również trzecim pod względem wysokości szczytem tatrzańskim na który prowadzi znakowany szlak turystyczny. Trudności technicznych też tutaj nie spotkacie. Nie ma więc co się dziwić, że bywa oblegany i należy do tych zatłoczonych.

Wróćmy jednak do wąskiej ścieżki i pierwszych zatorów. Mam dzisiaj do przejęcia trochę poniżej 30 kilometrów i niecałe 2800 metrów podejścia, więc w planach jest równe i spokojne tempo. Nie mniej gdy nadarza się okazja wyprzedzam kolejne grupki turystów. Dość szybko opuszczam las, który ustępuję kosówce. Mijam pierwszy większy plac postojowy: Maksymiliankę, czyli osiągnąłem już 1531 m n.p.m. Nie zatrzymuje się – idę dalej.

Drogę umilam sobie obserwacją pewnej pary, gdzie facet co rusz szybko rusza do przodu, zostawiając swoją partnerkę z tyłu by następnie po kilku minutach sprawdzać jak daleko jest luba i przykładnie przystawać w oczekiwaniu aż zrówna się z nim na szlaku. Gdy tylko owa kobieta zrównuje się ze swoim parterem, on ponownie dziarsko rusza w górę. Historia powtarza się kilkukrotnie, przyznaję że z premedytacją nie wyprzedzałem owej pani, bo byłem ciekaw tego sposobu wspólnego zdobywania szczytów. W końcu się doczekałem: pani nie wytrzymała i wytłumaczyła w mało parlamentarny sposób jaki ma stosunek do tego jego (partnera) sposobu wspólnego zdobywania Sławkowskiego Szczytu. Ostrożnie ominąłem rozmawiającą parkę i ruszyłem dalej. Chmur wokół szczytu coraz więcej, więc o widokach można zapomnieć – to tak żeby dodać dramaturgii. Na Sławkowskim Szczycie byłem wiele lat temu na pierwszych wspólnych wakacjach z moją partnerką Agnieszką – wtedy pamiętam było gorąco, dzisiaj jest przyjemnie ciepło.

Im wyżej, tym widoczność coraz gorsza, szczerze mi to nie przeszkadza. Sumiennie krok za krokiem posuwam się naprzód, nie za szybko i nie za wolno, kontemplując brak jakichkolwiek widoków. Jak pisałem wcześniej, szlak na Sławkowski wychodzi wprost na górę i licznymi zakosami zdobywamy kolejne metry w pionie. Mimo braku jakichkolwiek trudności technicznych (nie znajdziecie na całej trasie ani jednego odcinka z łańcuchami ani klamry) czy miejsc eksponowanych, to żmudne i dość ostre podejście może stanowić pewne wyzwanie fizyczne dla mało wprawionego piechura.

Przemyśliwając sprawy doczesne, mijam kolejne popularne miejsca odpoczynku, w tym Królewski Nos, skąd na szczyt mam już naprawdę niedaleko.

Sławkowski Szczyt 2452 m n.p.m – krzyż i mgła

Widoczność ogranicza się do 5 – 10 metrów, do tego wieje jak cholera (ale głowy nie urywa, więc w sumie luz). Szlak wiedzie niewygodnym piargiem, który złośliwie poszukuje dojścia do wnętrza moich butów. Szkoda że nie wziąłem niskich stuptupów. Ostrymi zakosami podchodzę w górę, chyba zgubiłem szlak bo kilka ścieżek kluczy na przemian. Nie widzę jeszcze szczytu bo chmury zasłaniają wszystko ale wieje coraz mocniej, znaczy jestem blisko. Piarg ustępuję głazowisku, słyszę głosy, które docierają z różnych stron, wiem że to nie majaki czy inne wytwory mojej wyobraźni, po prostu mgła i wiatr zniekształcają fale akustyczne. 

Dochodzę do krzyża z pamiątkową tablicą. Zegarek wskazuję że do tej pory przeszedłem 7,5 kilometrów pokonując prawie 1500 metrów przewyższenia w czasie 2 godzin i 22 minut

Między głazami kryją się osłonięci od wiatru turyści. Znajduję również miejscówkę dla siebie. Co jakiś czas spomiędzy głazów wychodzą kolejni turyści by zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie z krzyżem – nie będę gorszy razem w szydełkowym gumisiem robimy sesje w chmurach. Na szczycie uprzytomniłem sobie że to mój pierwszy przystanek od wyjścia z samochodu. Gorąca herbata, czekolada i galaretka, nigdzie nie smakuje tak dobrze. Nasyciwszy się widokami 😜 i kaloriami ruszam w dół, tą samą drogą, którą wszedłem. Szybko tracę wysokość, nie mam powodów aby się zatrzymywać – widoczność nadal nie zachwyca. W górę podąża coraz więcej turystów, czyli na wąskich odcinkach między kosówką i w lesie będzie tłoczno.

Kozica tatrzańska – spotkania z nią chyba mi się nie znudzą

Chmury odpuszczają widać, coraz więcej. W pewnym momencie po mojej lewej dostrzegam kozice która leniwie skubie trawę. Do tego za nią odsłania się piękna panorama gór. Na szczycie może nic nie było widać, za to tutaj kozica tatrzańskie i szczyty w tle wyglądają fantastycznie. Przystaję, robię kozicy całą sesję zdjęciowa, dołączają kolejni fotoreporterzy. Kozica początkowo nic sobie nie robi z gęstniejącego tłumu turystów. Nie zauważyłem, gdy za moimi plecami pojawiło się dobre kilkanaście osób. 

Zostawiam kozice i jej fotografów. Chmury zupełnie ustąpiły, robi się ciepło, ruch na szlaku gęstnieje.

Wielicki Staw, Wielicka Silkawa i nawet Dolina jest Wielicka

Na Magistrali Tatrzańskiej (słow. Tatranská magistrála), którą kieruję się do Ślaskiego Domu ruch jest zadziwiająco mały. Po godzinie jestem przy Śląskim Domu i tutaj tradycyjnie jest gwarno i tłoczno. Planuje krótką przerwę na drugim końcu jeziora. Tutaj tez sporo ludzi ale jednak się zatrzymam, coś zjem i ruszam dalej.

Lubię to podejście pod Mokra Wanta (słow. Večný dážď) – zwłaszcza gdy jest ciepło jak dzisiaj 😎 Mokra Wanta to skalny próg w Wielickiej Dolinie, który trawersujemy idąc w kierunku Polskiego Grzebienia. Szlak jest tak poprowadzony, że przechodząc pod progiem jesteśmy lekko zraszani spadającą z góry wodą. Jak wspomniałem lubię ten odcinek dodatkowo z powodu malowniczego Wielickiej Siklawy nad który wyprowadza mnie szlak pokonawszy próg Mokrej Wanty. Ilekroć tu jestem, lubię chociaż na chwilę przystanąć i pogapić się na Wielicki Staw, nawet hotel Śląski Dom wygląda stąd znacznie lepiej.

Pamiętam że za progiem odchodzi wyraźna (wg opisu) ścieżka na Gerlach, chcę ją zlokalizować bo w tegorocznych planach mam jeszcze wizytę u „króla Tatr” (opis tutaj). Odnajduję ścieżkę, faktycznie wyraźna, „zapisuję” z pamięci w którym miejscu opuszcza farbę, ja natomiast idę dalej wyznaczonym szlakiem.

Wielicki Ogród czyli tatrzańska łąka kwietna

Początkowo niespiesznie nabieram wysokości idąc przez Wielicki Ogród (słow. Kvetnica) i Wyżni Wielicki Ogród (słow. Vyšná Kvetnica), w przeszłości wypasane było tutaj bydło i zbierano siano. Bogactwo flory na pewno zachwyci wielu miłośników roślin. Minąwszy Długi Staw Wielicki (słow. Dlhé pleso), którego lustro usytuowane jest na 1945 m n.p.m, szybciej nabieramy wysokości by ostatecznie dojść do ubezpieczonego odcinka (trochę łańcuchów i klamry) prowadzącego do przełęczy Polski Grzebień.

Rozdroże na Polskim Grzebieniu  

Polski Grzebień (słow. Poľský Hrebeň) to piękna szeroka przełęcz (2200 m n.p.m.) w głównej grani Tatr Wysokich. Na rozstaju stoi drogowskaz, który jest popularnym motywem fotograficznym. Z przełęczy na szczyt został już przysłowiowy rzut kamieniem, 500-600 metrów i lekko ponad 220 metrów w pionie. Gdy byłem tutaj rok temu mgła ograniczała widoczność do max. 50 metrów, tym razem widoki powalają.

Szlak z przełęczy na szczyt początkowo wymaga użycia rąk, jest dość ostro nachylony, jednak im bliżej szczytu tym robi się łatwiej. Początkowe trudności ustępując dość mozolnemu podejściu przez rumosz. Kilkukrotnie w czasie podejścia odsłania się fantastyczny widok na Zmarły Staw – to chyba mój dzisiejszy „number one”.

Mała Wysoka – koniec przygody z Doby Tatry

Na szczycie Małej Wysokiej widoki również nie zawodzą. Rok temu widoczność na szczycie była jeszcze mniejsza niż na przełęczy i ograniczała się do kilku metrów. Teraz jak okiem sięgnąć, dookoła góry. Sławkowski na którym byłem jeszcze 4 godziny temu jest prawie na wyciągnięcie ręki.

Siedzę dłuższą chwilę na szczycie, trochę fotek. Wyjadam wszystko z plecaka – zawsze to mniej do zniesienia. Zmieniają się turyści na szczycie, w końcu na mnie też przychodzi pora. Niespiesznie kieruję się do Smokowca na parking, gdzie stoi mój Forester. Zakończyłem przygodę z Doby Tatry’20: wszedłem na 6 szczytów – pozostaje tylko wysłać zdjęcia na stronę organizatora i czekać na pamiątkowy medal.

METRYCZKA

nazwa: Sławkowski szczyt (Slavkovský Śtít)

lokalizacja: Tatry, Słowacja

wysokość: 2453 m n.p.m

wybitność: 191 m

korony górskie: Wielka Korona Tatr

uwagi: pierwsze wejście 1664 Georg Buchholtz,  trzeci pod względem wysokości dostępny dla turystów tatrzański szczyt

nazwa: Mała Wysoka (Východná Vysoká)

lokalizacja: Tatry, Słowacja

wysokość: 2429 m n.p.m.

wybitność: 59 m

uwagi: pierwsze wejście 1888, Janusz Chmielowski, Jędrzej Marusarz Jarząbek,  czwarty co do wysokości dostępny dla turystów tatrzański szczyt

Dla zainteresowanych link do Stravy z czasami i trasą: Sławkowski Szczyt i Mała Wysoka

nazwa: Jagnięcy Szczyt (słow. Jahňací štít)
lokalizacja: Tatry, Słowacja 
wysokość: 2230 lub 2229 m n.p.m.
wybitność: 138 m
pierwsze wejście: 9 sierpnia 1793 r. Robert Townson i przewodnik Hans Gross
data opisywanej wycieczki: 25.08.2020

Pierwszy dzień z Doby Tatry’2020, na rozgrzewkę zaplanowałem Jagnięcy Szczyt (słow. Jahňací štít). 2230 lub 2229 m n.p.m. w zależności od źródła, położony w słowackiej części Tatr Wysokich. Jagnięcy jest najbardziej na północny wschód wysunięty szczytem w głównej grani Tatr Wysokich.

W tym roku minęło również 18 lat od czasu kiedy wszedłem pierwszy raz na Jagnięcy Szczyt z wycieczką organizowaną przez nowosądecki oddziału PTT. 18 lat przyznaję brzmi jak z innej epoki 😊 Jagnięcy był moim pierwszym tatrzańskim szczytem po słowackiej stronie. Nie wiele pamiętam z tego wyjazdu, w notatniku zapisałem że przy zejściu złapał mnie deszcz. Pamiętałem że widok ze szczytu był fantastyczny i że schronisko u jego podnóża jest bardzo malowniczo usytuowane. Zachowały się dwa zdjęcia analogowe z tamtej wycieczki, których skany dorzuciłem poniżej.

Jagnięcy Szczyt parking

Wróćmy jednak do mniej odległej przeszłości. 25 sierpnia 2020 z mojej bazy w Łabowej ruszam na jak wspomniałem rozgrzewkową wycieczkę. Wyjeżdżam w okolicach 5 rano zjadając na dzień dobry jakieś ogromne śniadanie. Do parkingu Dolina Bielej Vody (Kežmarská Biela voda) dojeżdżam ok. 7 rano, pan od bilecików jest, można zapłacić w Euro lub złotówkach ale tylko gotówka. Przebieram się, dobijam jeszcze trochę kalorii na drogę bananem i powoli ruszam w górę żółtym szlakiem. Pogoda ładna, trochę chmur ale raczej te przyjazne, białe niewinne cumulusy. Oczywiście nie mam mapy, ale pamiętam że mam się trzymać żółtego szlaku aż do Schroniska nad Zielonym Stawem Kieżmarskim.

Do schroniska mam ponad 7,5 km przy ponad 650 metrach podejścia. Szlak biegnie Kieżmarska Doliną Białej Wody (słow. Dolina Kežmarskej Bielej vody). Moim głównym celem poza wejściem i zejściem z Jagnięcego Szczytu jest zrobić całą trasę bez szaleństw 🙂 Idę więc, trochę miejscami truchtam ale raczej idę, wyprzedza mnie nawet jakiś biegacz. Przy Rozdroże nad Matlarami (Razcestie nad Matliarmi) dołącza szlak niebieski by następnie na Rzeżuchowej Polanie, gdzie jest źródełko Zimna Studnia (słow. Šalviový prameň) odłączyć się biegnąc dalej w kierunku Wielkiego Białego Stawu (słow. Veľké Biele Pleso). Ja natomiast żwawo idę dalej w kierunku schroniska przy Zielonym Stawie (słow. Chata pri Zelenom plesie).

Droga mija dosyć szybko, nad drzewami górują tatrzańskie szczyty. Do schroniska dochodzę po ok. 1,5 godziny. Nad Jagnięcym zawisło trochę chmur.

Schronisko przy Zielonym Stawie Kieżmarskim

Schronisko nad Zielonym Stawem Kieżmarskim zapamiętałem jako jedno z piękniejszych w Tatrach i przyznaję że pamięć nie zawiodła. Schronisko położone na wysokości ok. 1550 m n.p.m położone jest nad brzegiem – tutaj zaskoczenie, Zielonego Stawu Kieżmarskiego. Muszę tutaj wspomnieć o samym jeziorze, nad jego taflą z trzech stron górują strome zbocza sąsiednich szczytów: Kozia Turnia od północy, Jastrzębiej Turni z zachodu i Małego Kieżmarskiego Szczytu z południa – widok jest naprawdę fantastyczny i nie dziwi mnie że schronisko jest jednym z częściej odwiedzanych w słowackich Tatrach. Pewną ciekawostką jest fakt iż pod koniec XIX wieku poziom wody został sztucznie podniesiony – przy wypływającym potoku umieszczono niewielką zaporę, co doprowadziło do zwiększenia o ok. 1/3 powierzchnię jeziora.

Nie zatrzymuje się, idę dalej przede mną dość mozolne podejście zakosami wśród kosówki w kierunku Czerwonego Stawku. Podejście może przyprawić o szybsze zabicie serca, dość ostro pnie się w górę, szybko nabieram wysokości. Trudności technicznych nie przedstawia ale w kilku miejscach możemy pomóc sobie rękami.

Jagnięca Dolinka i kolorowe jeziorka

Mijam Czerwony Staw (Červené pleso, Kežmarské Červené pleso), małe jeziorko na wysokości 1801 m n.p.m. Czyli od schroniska pokonałem ok. 250 metrów przewyższenia na odcinku niecałego kilometra. Widoczność trochę się popsuła, zdjęcie poniżej jest z zejścia – widać wyraźną ścieżkę, którą zaraz będę szedł dalej. Chwilę później mijam kolejny staw (tym razem inny kolor w nazwie) Modry Stawek (słow. Belasé pleso, Modré pleso). Jeziorko w okresach szczególnie gorących i suchych zanika. Wspomniałem że inny kolor w nazwie, bo modry to przecież niebieski 😁 Oba stawy pięknie prezentowały się podczas drogi powrotnej.

Łańcuchy na szlaku na Jagnięcy Szczyt

Stawy zostawiam za plecami. Szlak wznosi się powoli ścieżką aby ostatecznie doprowadzić do miejsca gdzie ostro skręca w lewo i wprowadza nas w skałę i tutaj pojawiają się wspomniane sztuczne ułatwienia w postaci łańcuchów. Pokonanie ściany nie powinno nastręczyć większych trudności. Żółte oznaczenia szlaku prowadzą na grzbiet w miejscu niewybitnej przełęczy zwanej Kołowym Przechodem (słow. Kolový Priechod) 2118 m n.p.m. Jeżeli pogoda Wam dopisze, widoki z Kołowego Przechodu są fantastyczne.

Z Kołowego Przechodu na szczyt Jagnięcego szlak wiedzie blisko głównej grani, brak jest na tym odcinku dodatkowych ubezpieczeń, w postaci łańcuchów czy klamer. Moja droga z przełęczy na szczyt minęła w objęciach chmur, widoczność sięgała max. 10-20 metrów. Przeczytałem, że ten odcinek jest miejscami eksponowany ale nie dane mi było to stwierdzić.

Jagnięcy Szczyt 2230 m n.p.m. 

Szczyt osiągnąłem dość niespodziewanie, podchodząc z kolejnego obniżenia w linii grzbietu – okazało się się że jestem na Jagnięcym Szczycie. Trzy i pół godziny od wyjścia z samochodu na parkingu – tempo równe, bez szaleństw. Początkowo chmury zupełnie ograniczyły widoczność. Rozsiadłem się wygodnie, wyciągnąłem herbatę i czekoladę i cieszyłem się samotnością na szczycie i prawie zerową widocznością 😍 Nie mogę jednak narzekać bo chmury zapewniły mi piękny spektakl, przekraczając skalistą barierę grani. A po kolejnych kilkunastu minutach, widoczność wzrosła nawet do kilkudziesięciu metrów.

Moją sielankę przerwały dochodzące gdzieś z mgły głosy wskazujące na zbliżające się kolejne grupy dzisiejszych zdobywców Jagnięcego Szczytu, które minąłem po drodze. Spojrzałem na zegarek i okazało się że gapię się na chmury już ponad pół godziny. Pakuję Gumisia do plecaka, sesja zdjęciowa zakończona, kalorie uzupełnione. Z racji że na szczyt wiedzie tylko jedna droga, więc do schroniska wracam tą samą trasa, znaną mi drogą. Im bliżej schroniska, robi się coraz ciaśniej, ścieżka wijąca się wśród kosodrzewin jest wąska i co rusz przystaję aby przepuścić podchodzących. Przy schronisku jest naprawdę gwarno, kilka zdjęć i ruszam w kierunku samochodu. Jest około południa więc ruch na szlaku jest naprawdę spory.

Na parkingu melduję się po dwunastej – wycieczka zajęła mi niecałe 5 godzin + dłuższa przerwa na szczycie. W drodze powrotnej aby tradycji stało się zadość kupuję kulki rumowe. Jutro kolejne wycieczka w Tatry, o której przeczytacie tutaj (2 osobne wpisy):  Rysy i Koprowy Wierch i Krywań

Dla zainteresowanych link do Stravy z czasami i trasą: Jagnięcy Szczyt

Metryczka
nazwa: Baranie Rogi (słow. Baranie Rohy)
lokalizacja: Tatry, Słowacja,
wysokość: 2530 m n.p.m.
wybitność: 141 m
uwagi: Baranie Rogi są ósmym szczytem Wielkiej Korony Tatr,
pierwsze wejście: przed 17 września 1867 r. Józef Stolarczyk, Ambroży Reformat

data wejścia: 16 września 2020

Dwa dni wcześniej wszedłem pierwszy raz na Gerlach i w zasadzie tego też dnia postanowiłem zdobyć Wielką Koronę Tatr. Tym samym idąc za ciosem, będąc na Południu i korzystając z kolejnego wolnego dnia, kieruję się w Słowackie Tatry.

Łabowa, Nowy Sącz i poranna kawa na jednej sieciówek paliwowych i dalej bardzo lubianą przeze mnie Doliną Popradu kieruję się na Słowację. Nie mogę się tylko zdecydować co dokładnie będzie dzisiaj celem mojej wędrówki. Mam 2 godziny aby to przemyśleć. Samochód parkuje w Starym Smokowcu – to już zawęża listę potencjalnych szczytów na dzisiaj.

Słońce wschodzi raz na dzień

Słońce wschodzi, gdy jestem w okolicach Hrebienioka – nie ma nikogo, ciszę przerywają tylko porykiwania jeleni. Na Hrebienioku uderza mnie bardzo ciepła fala powietrza, aż chce się zatrzymać i poleżeć otulony tym ciepłym woalem górskiego powietrza.

W głowie zostały już tylko Lodowy, Baranie Rogi ewentualnie Durny. Idę nielubianym przeze mnie odcinkiem z Hrebienioka do Rostaju nad Rejnerową Chatą. Potem szybkie podejście do Chaty Zamkovskiego. Co prawda jest tego prawie 2 kilometry przy 200 metrach podejścia ale zazwyczaj jestem tutaj wcześnie rano i szybko mija mi ten odcinek – tym razem było podobnie. Zatrzymuje się tylko na chwilę przy malowniczym wodospadzie o dość na wyrost nazwie: Olbrzymi Wodospad (słow. Obrovský vodopád). Co prawda poprowadzenie szlaku mostkiem tuż obok wodospadu nadaję dynamizmu, nie mniej nazwa „olbrzymi” ni jak mi nie pasuje ale sam wodospad jest bardzo malowniczy.

Mijam nie zatrzymując się wspominane wcześniej schronisko Zamkovskiego. Ze schroniskiem Zamkovskiego (słow. Zamkovského chata, Zamka) położonego na wysokości 1475 m n.p.m. jest mi trochę nie po drodze – nigdy nie byłem wewnątrz a chyba nawet nigdy nie zatrzymałem się aby zrobić zdjęcie. Dzisiaj nie jest inaczej, cieszę się samotnością i piękna pogodą – będę lepsze miejsca na odpoczynek, chociaż kiedyś wypadało by się zatrzymać – może za progiem schroniska wydarza się jakaś górska magia lub chociaż jest klimatycznie.

Doliną Małej Zimnej Wody do Schroniska Teryego

Opuszczam granicę lasu, w oddali już widzę próg lodowcowy o wdzięcznej nazwie Złote Spady (słow. Jazerná stena), którym podcięta jest Dolina Pięciu Stawów Spiskich, tamtędy wiedzie szlak do Chaty Teriego. Szybkim krokiem dochodzę do wspomnianego progu – szczerze go lubię w tą stronę. Puściutko, co jakiś czas tylko tatrzańską ciszę przerywa helikopter, prawdopodobnie coś transportujący w okolicę schroniska Zamkovskiego, bo pojawia się dość regularnie z podczepionym ładunkiem. Kilka minut wisi w powietrzu by za chwilę zniknąć w dole a potem znów pojawia się mniej więcej w tym samym miejscu aby chwilę zawisnąć i tak kilka razy. Po którymś razie przestaję rejestrować jego kursy.

Wspomniałem że lubię to podejście lodowcowym progiem i to prawda połowiczna – bo lubię ale tylko wcześnie rano, gdy nie ma ludzi i nie jest zbyt ciepło. Kolejny zakos i już widzę koniec, jeszcze kilkadziesiąt metrów i jeden z moich ulubionych nieszczytowych widoków w Tatrach Słowackich będzie moim udziałem – widok na Dolinę Małej Zimnej Wody (słow. Malá Studená dolina) z górnej części wspomnianego Złotego Spadu. Gdybym umiał to bym tutaj wiersze pisał 🙂

Chwilę przystaję aby nacieszyć się swoim szczęściem bycia tutaj. Za plecami mam schronisko Schroniska Téryego, które zdecydowanie zdążyło się już obudzić oraz piękną Dolinę Pięciu Stawów Spiskich. U stóp Dolina Małej Zimnej Wody z płynącym jej dnem potokiem Mała Zimna Woda (słow. Malý Studený potok). Podziwiając widok w dole możemy zaobserwować jak zmieniają się kolejno pietra roślinne: na początku mamy las, który wraz ze wznoszeniem się doliny przechodzi w części środkowej w obszar porośnięty kosodrzewiną i trawami .

Podchodzę wyżej aby dla odmiany pogapić się na jeziora w Dolinie Pięciu Stawów Spiskich (słow. kotlina Piatich Spišských plies) i urządzić mały piknik. Uwielbiam te wszystkie tatrzańskie jeziora, czasami mam wrażenie, że gdyby nie one, to Tatry nie były by tak urokliwe. 

Kalorie uzupełnione, lekko rozleniwiony postanawiam że dzisiaj w menu będą Baranie Rogi.

A świstak siedzi i zawija je w te sreberka

Muszę się trochę cofnąć bo na miejsce pikniku wybrałem brzeg największego ze stawów tj. Wielkiego Stawu Spiskiego (słow. Veľké Spišské pleso). Przed przerwą byłem bliżej wybrania Lodowego Szczytu na dzisiaj. Kicam między wspomnianym Wielkim Stawem Spiskim a Pośrednim Stawem Spiskim, które są połączone a dokładnie to Wielki Staw ma odpływ, którym woda spływa do Pośredniego Stawu. Widzę ścieżkę do której powinienem dojść gdy nagle słyszę głośny gwizd, rozglądam się – nie ma nikogo. Pierwsza myśl że ktoś gwiżdże do mnie – bo na Baranie Rogi wybraną przeze mnie drogą bez przewodnika wejście jest złamaniem słowackich przepisów. Znów gwizdanie – nie ma nikogo, a źródło gwizdu jest blisko. Idę powoli, czekając na kolejne gwizdnięcie.

Doczekałem się i namierzyłem też źródło – świstak. Wypadło mi z głowy że Świstaki gwiżdżą a nie tylko zawijają w sreberka jak w reklamie sprzed kilkunastu lat. Nie spotykam tych uroczych zwierzaków zbyt często i nie skojarzyłem gwizdania z tym gryzoniem. Świstak tatrzański (Marmota marmota latirostris) endemiczny podgatunek świstaka występujący w Tatrach, jest bodaj najrzadziej występujących kręgowców w Polsce i podlega ścisłej ochronie gatunkowej w Polsce i na Słowacji.

Staram się szybko oddalić z miejsca, gdzie namierzyłem świstaka – czy raczej on mnie. Nie chcę go niepotrzebnie niepokoić, w końcu to jestem tutaj tylko gościem a on tutaj gdzieś ma swój kawałek podłogi.

Wejście od Doliny Pięciu Stawów Spiskich na Baranią Przełęcz i pod granią na Baranie Rogi

Dochodzę do wyraźnej ścieżki, ścieżka jest bardzo niewygodna, wije się między bardzo luźnym materiałem. Uważam aby osypujący się rumosz nie wpadł mi do moich niskich butów – nie chcę mi się zatrzymywać i wytrzepywać butów z drugiej strony chodzenie z kamieniami to tez średni pomysł. Widać że ścieżka jest często uczęszczana, nie mniej z racji stosunkowo wczesnej pory, brak ludzi jest za to jest kilka kozic.

Im wyżej, tym mniej rumoszu. Ścieżka wcina się w żleb by ostatecznie wyprowadzić na Baranią Przełęcz. Droga łatwa, należy tylko uważać na luźny materiał.

Widoki z przełęczy są po prostu fantastyczne. Pode mną Dolina Zielonej Kieżmarskiej (słow. Dolina Zeleného plesa) z malowniczo położonym Schroniskiem nad Zielonym Stawem Kieżmarskim (słow. Chata pri Zelenom plese), gdzie początek ma żółty szlak na Jagnięcy Szczyt (słow. Jahňací štít).

W prawo odchodzi droga na Durny Szczyt Spiską Granią, ja jednak dzisiaj idę w lewo na Baranie Rogi. Idąc w kierunku szczytu nie zauważyłem już tak wyraźnej ścieżki – trzymając się grani po stronie Doliny Pięciu Stawów Spiskich, momentami jednak trafiamy na ślady drogi. Trzymając się na lewo od krawędzi grani dochodzimy do dość obszernego tarasu zasłanego rumoszem, zwanego Baranią Galerią, skąd mamy już kilkanaście minut na szczyt.

Baranie Rogi panorama która robi wrażenie 

Po ok. trzech i pół godziny od startu w Starym Smokowcu stanąłem na szczycie Baranich Rogów. Baranie Rogi (słow. Baranie Rohy) 2530 m n.p.m. mój piąty szczyt do Wielkiej Korony Tatr. Nie mogę znaleźć sobie wygodnej miejscówki z widokiem na Dolinę Zielonej Kieżmarskiej – w końcu jednak się udaję. Czas zacząć kolejny popas. Gorąca zielona herbata, batony i galaretki energetyczne – z każdym kęsem dostarczam spalone kalorię. Jest połowa bardzo ciepłego września, promienie słońca i herbata zachęcają do przedłużenia sobie przerwy. Nie protestuje, przymykam oczy – korzystając z okazji, że jestem sam na szczycie i słychać tylko wiatr.

Mimo że warunki są bajkowe, zaczynam zastanawiać się nad zejściem – widzę że pojawiają się pierwsi turyści. Szczerze wyobrażałem sobie że poza szlakiem w Tatrach jest trochę puściej 🙂 Trochę się kręcę wokół kopuły szczytowej czy przypadkiem nie ma jakiejś tabliczki, krzyża lub innego charakterystycznego elementu którego jeszcze nie zauważyłem wcześniej – nic nie znalazłem. Zdjęcia zrobione, zaczynam schodzić. Jest ciepło – nawet trochę za ciepło.

Mimo że drogę do przełęczy pokonałem kilkadziesiąt minut temu, to udało mi się zejść do żlebu który okazał się ciut za trudny i musiałem się wracać do głównej grani. Z Baraniej Przełęczy już bez niespodzianek dość szybko zszedłem do Doliny Pięciu Stawów Spiskich, gdzie zrobiło się gwarno i tłoczno. Jak na połowę września i środek tygodnia jest bardzo dużo ludzi, nie mniej przestało mnie to dziwić, panująca pandemia COVID-19 wpłynęła znacząco w mojej ocenia na liczebność turystów w Tatrach Słowackich.

Nie zatrzymuje się przy schronisku, chcę dotrzeć jak najszybciej do samochodu. Ostatecznie od Chaty Teriego po niecałych 2 godzinach melduje się na parkingu. Przebieram się i ruszam w drogę powrotną do Łabowej – to był bardzo przyjemny trek. 22 kilometry w 6 i pół godziny ruchu, przy ponad 1800 metrów przewyższenia. Ostatni raz w Tatrach w tym sezonie letnim.

Zainteresowanych zapraszam na mój profil na Stravie – pod linkiem znajdziesz ślad opisanej trasy.

Dzień drugi z Dobe Tatry’20. Wczoraj rozgrzewka – Jagnięcy Szczyt. Dzisiaj najbardziej wymagający dzień obejmujący wejście na Rysy, Koprowy Wierch – które będą bohaterami tego wpisu oraz popołudniowo-wieczorny Krywań (o Krywaniu pisałem tutaj). Po dniu przerwy odwiedziłem Sławkowski Wierch i Małą Wysoką. Tyle tytułem wstępu.

Standardowo: pobudka 3:33, śniadanie, ostatnie rzeczy do plecaka i pakuje się do samochodu. Po drodze jeszcze tankowanie, kawa z ciastkiem i leniwe 2 godziny do Szczyrbskiego Jeziora (słow: Strybskie Pleso) mijają całkiem szybko. Dawno nie byłem w słowackim centrum biznesu i turystyki – ogarniam samoobsługowy parking, przebieram się – chwila dylematu jakie buty ubrać: podejściówki czy trailowe? Wybór pada na podejściówki (niestety, o czym później).

Na Rysy ze Szczyrbskiego Jeziora

Dziarsko ruszam w górę, na pierwszy ogień idą dzisiaj Rysy. Dawno temu, prawie 20 lat temu z wycieczką PTT miałem okazję wejść na nasz najwyższy szczyt od strony słowackiej ale prawie nic z tego nie pamiętam, prawie nic. Bo pamiętam dość dobrze ze odłączyłem się od grupy i zamiast grzecznie autokarem wrócić do domu w niedziele wieczorem, wracałem autostopem z opcją noclegu w przydrożnym rowie. Do domu dotarłem w poniedziałek.

Wracając do dnia dzisiejszego, parę minut po piątej a ludzi jest całkiem sporo. Początek to dość monotonny odcinek do rozwidlenia przy Popradzkim Stawie. Szczęśliwie mija to szybko, jestem podniecony myślą o trzech szczytach, więc nawet nie zatrzymuję się aby jakąś fotę pstryknąć.

Przy rozwidleniu odpoczywa większa grupa ludzi. Nie zatrzymuje się – cel jest jasny: Rysy i trzymać równe tempo bez szaleństw. Wyprzedzam kolejne grupki pretendentów do miana zdobywców Rysów. Słońce już wstało, jest ciepło, chmur na niebie, tylko tyle żeby urozmaicić błękit na zdjęciach. Kolejny checkpoint, jaki zaplanowałem palcem po mapie dzień wcześniej przy Żabim Potoku, właśnie minąłem. Tutaj za kilka godzin wybiorę szlak niebieski na Koprowy Wierch, tymczasem trzymam się czerwonych oznaczeń. Po przekroczeniu Żabiego Potoku rozpoczyna się lekkie podejście która wypłaszcza się przy malowniczych Żabich Stawach.

Żabie Stawy Mięguszowieckie

Żabie Stawy Mięguszowieckie zwane też Żabimi Stawami lub Żabimi Plesami (słowackie, Žabie plesá Mengusovské) to trzy tatrzańskie stawy położone w Dolinie Żabiej Mięguszowieckiej (Kotlina Žabích plies). Wspomniane trzy stawy to, zaczynając od największego: Wielki Żabi Staw Mięguszowiecki (Veľké Žabie pleso Mengusovské), powierzchnia 2,6 ha i głębokość 7 m, znajduje się na wysokości 1921 m n.p.m., kolejnym jest Mały Żabi Staw Mięguszowiecki (Malé Žabie pleso Mengusovské) o powierzchni 1,2 ha i głębokości 13 m, położony na wysokości 1919 m n.p.m. Ostatni, czyli najmniejszy Wyżni Żabi Staw Mięguszowiecki (Vyšné Žabie pleso Mengusovské), co prawda najmniejszy ale najwyżej położony, na wysokości 2045 m n.p.m.

Zostawiam za sobą Wielki Żabi Staw Mięguszowiecki, szlak zaczyna mocniej wznosić się zakosami. Lubię ten moment w Tatrach gdy ścieżka zaczyna mocniej pnąc się w górę, w końcu widzę wyraźniej że nabieram wysokości co potwierdza wysokościomierz w zegarku. Pojawiają się pierwsi turyści, którzy podążają w przeciwnym kierunku. Zakładam że wschód słońca na szczycie był fantastyczny. Dochodzę do najtrudniejszego odcinka na szlaku. Odcinek zabezpieczony łańcuchami i metalowymi stopniami oraz rozdzielony na cześć dla osób wchodzących i schodzących o czym informują oznaczenia.

Stąd już rzut beretem do schroniska, wchodzę na teren Wolnego Królestwa Rysy (słow: Slobodne Królestwo Rysy). Po drodze mijam popularny znak zakaz wjazdu w szpilach oraz tablica informacyjna z rozkładem jazdy słowackiego odpowiednika PKSu czyli SAD – którym zdjęcia nie zrobiłem bo jakoś tak wyszło. Ludzi jest już całkiem sporo, dochodzę do wniosku że o 3:33 to powinienem starować ze Strybskiego Plesa a nie z łóżka w Łabowej 😉. Dochodzę do najwyżej położonego schroniska w Tatrach – czyli Chaty pod Rysami 2250 m n.p.m. . Przy schronisku jest dość gwarno, o kolejce do kultowego kibelka nawet nie wspominam.

Chata pod Rysami – Przełęcz Waga – Rysy

Kilka minut od schroniska po wyjściu na przełęcz Waga, wieje i to jak wieje. Szybko wyciągam zewnętrzna kurtkę i naciągam kaptur na moją kaszkietówkę. Momentami czuje na twarzy latające drobinki, w takich momentach okulary przeciwsłoneczne sprawdzają się wyśmienicie.

Mijam jednak szybko schronisko, na szczyt został już tylko przysłowiowy rzut beretem (wg drogowskazów ok. 45 minut). Te kilkanaście minut na szczyt minęło dość szybko, widoczność rewelacyjna.

Rysy – najwyższy szczyt Polski

Na Dachu Polski melduje się po niecałych 3 godzinach od wyjścia ze Szczyrbskiego Plesa. Jest tłoczno, aby zrobić zdjęcie trzeba chwilę odczekać. Dobra, mam zdjęcie, a w zasadzie zdjęcia: ja, szydełkowy Gumiś i znowu ja w koszulce Dobe Tatry, bo w tym roku zgłosiłem swój akces do zabawy naszych południowych sąsiadów. Mimo wspomnianej sporej liczby zdobywców znajduję sobie swój kawałek Rysów gdzie zabieram się za uzupełnienie kalorii i poziomu płynów.

01

Niespiesznie a w zasadzie bardzo leniwie przeżuwam moje batony, zapijając je zieloną herbatą. Obok mnie pojawia się kilka wróbli, które ewidentnie liczą na partycypowanie w moim posiłku. Rzucam im kilka okruchów z batona – ale coś za coś, rzucam blisko żeby zdjęcie zrobić. Nie przeszkadza im to w ogóle, 2 najbardziej rezolutne wróble są na wyciągnięcie ręki i stosują skuteczny pressing. W tym samym momencie pojawia się niezidentyfikowany obiekt latający – po chwili okazuje się ze to czapka jednego z kolegów ze szczytu. Czapka kilka razy wpadała w prądy wstępujące co sprawiało ze gdy już myślałem że przepadła gdzieś w dole, ona nagle wzbijała się w z dużą prędkością. Tymczasem wróble nie odpuszczały i ni jak nie interesował ich czapkowy taniec – chciały więcej batonów 😀

Dla zainteresowanych link do Stravy z czasami i trasą „Strbskie Pleso – Rysy”

Z Rysów na Koprowy Wierch – czas start

Miło się siedzi ale czas na kolejną górkę tego dnia: Koprowy Wiercht. Schodzę dość szybko, przy schronisku jeszcze więcej ludzi, kolejka do kibelka jeszcze dłuższa. Innym razem zatrzymam się na dłużej. Droga do rozstaju przy Żabim Potoku (słow: Hincov potok) upływa szybko, mijam kilku nosiczy, tłumy (dosłownie) ludzi idących na Rysy oraz zaczynam żałować że wybrałem podejściówki zamiast butów trailowych.

Kawałek za przejściem na Hinczowym Potoku, znajduje miejsce gdzie próbuje udobruchać moje otarte stopy. Robi się gorąco – żałuje że nie mam krótkich spodenek (chociaż na Rysach – nie przyszło by mi to do głowy). Kalorie, płyny, masowanie stóp i ruszam dalej – przede mną bula zwana Zwyżką (1866 m n.p.m.) i szlak wznoszący się zakosami na Hinczową Dolinę, a tam stawy i to nie byle jakie stawy.

Wielki Hińczowy Staw w Dolinie Hińczowej

Są i stawy – uwielbiam jeziora w górach. A jak wspominałem wcześniej nie byle jakie stawy. Początkowo mijam Hińczowe Oka (słow: Hincove oká), które okresowo wysychają, by w końcu dojść do Wielkiego Hińczowego Stawu (słow. Veľké Hincovo pleso). Wielki Hińczowy Staw leżący na wysokości 1944,8 m n.p.m, ma powierzchnię 20,08 ha i 53,7 m głębokości, co sprawia że jest największym i najgłębszym jeziorem w słowackiej części Tatr. Po sąsiedzku znajduję się znacznie mniejszy ale również malowniczy Mały Hińczowy Staw (słow. Malé Hincovo pleso), powierzchnia: 2,22 ha, głębokość ok. 6,4 m a lustro wody znajduję się na wysokości 1923 m n.p.m. Szybka fota i ruszam dalej, zaraz rozpocznie się kolejne dzisiaj wymagające podejście na Wyżnią Koprową Przełęcz (słow: Vyšné Kôprovské Sedlo). Pocieszającym jest, że przy każdej potencjalnej chwili na złapanie oddechu za plecami mam piękny widok na Mały Hińczowy Staw (którego nie widać było do tej pory) lub Wielki Hińczowy Staw oraz otaczające szczyty.

Mijani ludzie, są opatuleni w kurtki, chusty a nawet cienkie czapki, czyli u góry wieje – a ja w tiszerciku narzekam na brak spodenek. Tuż pod siodłem wyciągam z plecaka ulubionego power strecha. Wieje jak cholera, szczyt wydaje się blisko ale w tym wietrze i kolejce ludzi idzie się kiepsko. Te siedemset metrów z przełęczy na szczyt trochę mi się dłuży.

Koprowy Wierch

W końcu jestem, po trzech godzinach od rozpoczęcia zejścia z Rysów, drugi dzisiaj szczyt do kolekcji Dobe Tatry. Wyciągam z plecaka kolejną warstwę odzieży, na głowę naciągam komin. Lubię wiatr ale nie taki – kilka fotek i postanawiam zejść gdzieś niżej. Na szczycie zdecydowanie za ciasno i zbyt wietrznie. 

Trochę poniżej znajduję sobie wygodną miejscówkę z bajkowym widokiem na Wielki Hińczowy Staw.  Pora około obiadowa więc czas coś zjeść i pomasować stopy: żałuje bardzo porannego wyboru butów. Zaczynam się zastanawiać, czy wejście na ostatni z dzisiaj zaplanowanych szczytów (krywań) jest realne. Brałem pod uwagę że mogę nie dać rady zrobić Rysów, Koprowego i Krywania w ciągu jednego dnia z powodu zmęczenia, przeszarżowania na początku (czyli ostatecznie też zmęczenie), dłuższym czasom przejścia niż zakładane ale problemów z butami nie brałem pod uwagę jako ewentualnego czynnika który pokrzyżuje mój dzisiejszy plan. No nic kolejny raz zmieniam (a raczej zamieniam skarpetki) i ruszam w dół – wolniej, znacznie wolniej bo to właśnie na zejściach moje podejściówki sprawdzają się zdecydowanie gorzej.

Siodło, Hińczowy Staw, dołącza czerwony szlak na Rysy, Popradzki Staw – to wszystko dzisiaj już było, różnica odczuwalna przede wszystkim w temperaturze, liczbie mijanych turystów i sygnałom z butów 😉

Dochodzę do Szczyrbskiego, dosłownie przebijam się przez ogrom straganów z ciupagami, wełną, miśkami i magnesami na lodówkę. Gdzieś tam jest Centrálne parkoviska i mój samochód.

Dla zainteresowanych link do Stravy z czasami i trasą „Rysy – Koprowy Wierch -Szczyrbskie Jezioro„

Metryczka

nazwa: Rysy (słow. Rysy, niem. Meeraugspitze, węg. Tengerszem-csúcs)
lokalizacja: Polska/Słowacja, Tatry
wysokość: 2366 m n.p.m (polski wierzchołek 2499 m n.p.m)
wybitność: 136 m
uwagi: Rysy zaliczane są do Korony Europy, Korony Gór Polski, oraz Wielkiej Korony Tatr,
pierwsze zimowe wejście: 10 kwietnia 1884 Theodor Wundt z przewodnikiem Jakobem Horvayem,

nazwa: Koprowy Wierch (słow. Kôprovský štít, węg. Kapor-csúcs, niem. Dillenspitze)
lokalizacja: Słowacja, Tatry
wysokość: 2501 m n.p.m (polski wierzchołek 2499 m n.p.m)
wybitność: 163 m
pierwsze zimowe wejście: E. Baur i Alfred Martin 18 marca 1906 r.

Komu wolno iść na Gerlach?

Na Gerlach chciałem wejść od bardzo dawna, od tak dawna że nawet nie pamiętam kiedy ten pomysł zrodził się w mojej głowie

Decyzja dosyć spontaniczna, wiedziałem że przede mną tydzień na Sądecczyźnie, pogoda zapowiadała się fantastycznie, więc szybki wypad w Tatry mile widziany. W gabinecie mam duże szkło akrylowe, na którym zapisuję moje wypiętrzone marzenia i szukając inspiracji wpadł mi w oko Gerlach – składowy Korony MDW Europy i Korony Karpat. Brzmi interesująco – tylko ja wejścia na Gerlach szczerze się obawiałem, bo może za trudny technicznie, bo może nieprzyjemności z strażnikami TANAPu (mandat) lub komercyjnymi przewodnikami, bo coś jeszcze innego.

Nie mniej szybki przegląd Internetów – ściągnąłem kilka opisów drogi wejściowej i zejściowej – bo wybrałem oczywiście najprostsze warianty: wejście przez Wielicką Próbę a zejście przez Batyżowiecką Próbę, które turystycznie bez przewodnika są nielegalne i nie ważne czy jesteś członkiem jakiegoś Klubu Wysokogórskiego czy innej organizacji. Nie dyskutuję z tym – po prostu tak zostało ustalone i O.K. Wybieram drogę na której łamie prawo i to moja świadoma decyzja.

Weekend szybko minął wyjście zaplanowałem na poniedziałek aby zminimalizować szansę na spotkanie ze strażnikami, zakładałem że ruch też będzie mniejszy w końcu wakacje się skończyły i ruch w Tatrach jest mniejszy – najważniejsze to mieć plan – taki dobrze brzmiący, w zasadzie uspokajający 😉 problem tylko taki że moje logiczne założenia zawierały pewne nielogiczne zmienne – ludzi, ale o tym później.

Wejście na Gerlach – jaki szlak wybrać i co ze sobą zabrać

Poniedziałek ok. 3 nad ranem, budzę się i wiem że nie zasnę, planowo budzik miał zadzwonić za ponad pół godziny. Śniadanie – tak chwilę po 3 rano, lub w nocy jak kto woli, zjadłem mój przed tatrzański standard śniadaniowy jajko na twardo w liczbie pięciu + jakieś pieczywko. Herbata w termos + woda w bukłak, reszta kilka godzin wcześniej została już spakowana do plecaka. W plecaku znalazły się wcześniej: uprząż, taśmy, karabinki, kask, lekka kurtka zewnętrzna, czołówka, rękawiczki bez palców, kije trekkingowe)

40 minut później siedzę już w samochodzie kierując się w kierunku Słowacji i dalej do Tatrzańskiej Polianki. Lubię te 1,5 do 2 godzin, które mam w Tatry z Łabowej – dobry czas aby posłuchać muzyki ewentualnie jakiegoś podcastu.

Sunę spokojnie do celu: w głośnikach Taco „Anja”, mgły i jelenie, dużo jeleni – rozpoczęło się rykowisko. Dojeżdżam i mimo że jest 5:40 parking mocno zapełniony i kreci się sporo ludzi – nie wygląda na to aby wybierali się tylko do Śląskiego Domu czy posłuchać rykowiska. Parkuję obok busa jednego z zakopiańskich przewodników, kilku chłopaków niespiesznie zbiera się w sobie aby wyruszyć w górę. Przebieram buty, reguluję kije, naciągam czołówkę na głowę i uzupełniam kalorię bananem i kilkoma kostkami czekolady, zapijam wszystko kilkoma łykami zielonej herbaty. Nie ma na co czekać – ruszam w górę. Wiem już że logiczne założenia o wrześniowych pustkach w poniedziałek to było tylko pobożne życzenie.

Do schroniska mam według przewodnika 2 godziny, utrzymać równe tempo ale nie przedobrzyć z tego podniecenia. W oddali słyszę nawoływania jeleni – nie powiem dziwnie, słońce jeszcze nie wstało, jest szaro a głosy jakby bliżej. Równo, nie biegnąć okolice II zakresu HR, no dobra czasami do III ale tylko incydentalnie. Przy schronisku melduje się po niecałej godzinie od startu, nie najgorzej, jest kilka minut po wschodzie słońca. Po drodze minąłem 3 grupki turystów, przy Śląskim Domu robi się całkiem gwarno – przeciągają się nieśmiało Ci którzy wybrali opcję startu ze schroniska. Nie zatrzymuje się nawet przy budynku – innym razem. Na podejściu do Mokrej Wanty (Večný dážď) przy mijam kolejne grupki – kilka zespołów raczej na pewno idzie tam gdzie ja.

Zgodnie z opisami i tego co pamiętam z ostatniego wypadu (2-3 tygodnie wcześniej) gdzieś za (…) ma być całkiem wyraźna ścieżka odchodząca w lewo. Na wypłaszczeniu opuszczam farbę – jest ścieżka. Czasami gubię ścieżkę ale generalnie kieruję się szybko w górę i lekko w prawo w kierunku Wielickiej Próby. Za plecami mam kilkunastu a może kilkudziesięciu innych dzisiejszych chętnych na wizytę u Króla Tatr. Dość szybko docieram do miejsca gdzie zaczynają się większe trudności techniczne – tutaj też spotykam pierwsza ekipę z przewodnikiem – Słowacy. 

Wielicka Próba – droga na Gerlach

Wymieniamy się uprzejmościami – składam kije, ubieram kask, naciągam uprząż zapinam kilka karabinków z taśmami. Całość zajmuję mi dosłownie 2-3 minuty – jakby od tego zależało czy przewodnik pozwoli mi na rozpoczęcie podejścia Próbą. Podchodzę do ściany i za plecami słyszę łamaną polszczyzną abym nie zrzucał kamieni im na głowy. Odwracam się i cóż mogę powiedzieć poza: „O.K.” i wymuszonym uśmiechem. Szybko przechodzę zabezpieczony fragment (możliwość wpięcia absorbera lub innego sposobu asekuracji).

Skała jest sucha więc moje trailowe La Sportivy super trzymają się skały więc szybko przechodzę najtrudniejszy technicznie odcinek (na jak się okaże całym podejściu). Pierwszy kontakt z przewodnikiem zaliczony – no nie najgorzej, zostawiam go i jego 3 turystów z tył w bezpiecznej i szczęśliwie powiększającej się odległości, tak na wszelki wypadek 😉 Równym tempem w górę, przede mną pojedynczy turysta – czyli taki sam nielegal jak ja. Doganiam go – nie będzie zaskoczenia jak powiem że Polak, chwilę idziemy razem trochę rozmawiając w między czasie wyprzedzamy kolejną słowacką ekipę z przewodnikiem – przewodnik coś usilnie tłumaczył przez telefon wiec tylko machnął ręką a ja byłem ciekaw co zobaczę po drugiej stronie przełęczy do której się zbliżamy.

Do przełęczy (Przełączka nad Kotłem) brak większych trudności nawigacyjnych. Za przełęczą – pięknie, ale jak miało by być inaczej? W końcu idę na audiencję do króla, a król nie mieszka w kurniku – logiczne.

Kolejna ekipa – tym razem Polacy z przewodnikiem. Wąsko nie ma jak wyprzedzić a nie chcę uskuteczniać jakiś nie potrzebnej ekwilibrystyki obok. Idę za nimi – przynajmniej się nie zgubię i okazja aby wyrównać tempo 😉 Kilka razy chłopaki sygnalizowali przewodnikowi że idzie ktoś za nimi (to mnie) i czy może przepuścić. Zaskoczenia nie będzie gdy napiszę że pojawiły się komentarze że nie będzie schodził na bok/zatrzymywał się itp. bo ktoś idzie szybciej – w końcu to on jest przewodnikiem, niby wszystko żartem ale… W końcu jednak chłopaki wymusili zatrzymanie bo potrzebują się zatrzymać – świetna okazja aby podbiec te paręnaście metrów i zostawić ich za sobą. Spoglądam na zegarek – dobry czas. Kolejne osoby przede mną i głębokie wcięci które mnie od nich dzieli. Tutaj gubię drogę, w górę – za trudno, kilkanaście metrów w dół – też nie, idę w górę. Szczęśliwie gość którego widziałem przede mną pokazuje abym zszedł lekko w dół i tam jest przejście – minąłem 2 raz to miejsce i nawet nie spojrzałem czy tamtędy można zejść. Straciłem prawie 15 minut. Stad już „prosta” droga w górę na szczyt. Mijam się z pierwszymi osobami które już schodzą.

Gerlach szczyt – audiencja u Króla Tatr

Kwadrans przed dziewiątą rano stanąłem na Gerlachu najwyższym szczycie Tatr i całych Karpat. Kolejny szczyt do Korony MDW i Korony Karpat. Do krzyża jest kolejka! Na szczycie jest nas kilkanaścioro. Sporo jak na szczyt na który nie wiedzie żadna znakowana trasa, sporo jak na szczyt na który można wejść tylko z przewodnikiem. Jest kilku Polaków, wszyscy na „nielegalu”. Jest też Słowacki przewodnik i jego ekipa, jak dowiaduje się od trzyosobowej grupy z Polski chciał od każdego 50 Euro za możliwość iścia za nim (oczywiście bez jego asekuracji). Jest trochę niemiły, w zasadzie agresywny. Nie angażuje się w utarczki słowne, robię zdjęcia, odstałem swoje do krzyża, przesłodzona herbata i batony to beznadziejne połączenie – co mi strzeliło do głowy aby słodzić herbatę? A tak wiem skąd ten pomysł. Jednodniówki w górach to z jednej strony realizowanie pasji, oraz od jakiegoś czasu zaplanowany trening taki w rozumieniu sportowym ale również technicznym i taktycznym. I tam w ramach treningu eksperymentuje między innymi z tym co daje mi odpowiedni poziom energii i nawodnienia i jednocześnie jest dla mnie smaczne, albo chociaż nie ohydne 😉 Tak w trakcie ostatniego roku wdrożyłem lekko osolona wodę z cytryną i miodem do bukłaka jako mój optymalny izotonik. Dzisiaj w ramach dalszych eksperymentów zamiast miodu użyłem erytrolu – po co? Nie umiem odpowiedzieć – to był jeden z tych ślepych zaułków w procesie eksperymentowania 😉. Zostaje woda z solą i cytryną. Z herbata w termosie podobnie, na co dzień i w góry nie wyobrażam sobie słodkiej herbaty może poza masala tea. Ale dzisiaj z tego całego porannego podniecenia wzbogaciłem herbatę o trochę słodkich kalorii i tym sposobem na dachu Słowacji „lekko” zirytowany zagryzam mega słodkiego batona herbacianym ulepkiem.

Batyżowiecka Próba – droga zejściowa z Gerlacha

Mija już trochę ponad pół godziny odkąd siedzę i gapie się wokół, pan przewodnik sobie już poszedł więc jest spokojniej. Na mnie tez już przyszedł czas – zaczynam schodzić, widzę kolejne grupy które podchodzą na szczyt. Na powrót wybrałem drogę przez Batyżowiecką Próbę, dość szybko tracę wysokość schodząc Batyżowieckim Żlebem, pisząc ten tekst nie przypominam sobie większych trudności. Żleb kończy się najtrudniejszym na całej trasie, kilkudziesięciu metrowym ostro nachylonym odcinkiem z dość wymagającym kominem. Na tym odcinku zwanym Batyżowiecką Próbą od którego nazwa trasy, jest sporo ubezpieczeń. Pokonując wspomniany komin warto się dodatkowo zaasekurować lonżą z absorberem.

Po przejściu Próby zostaje łatwy odcinek do wyraźnego plato zwanego Niżnią Gerlachowską Równią. Zapomniałem wspomnieć że przy Próbie dogoniłem ulubionego słowackiego przewodnika i między Próbą a plato trafiała się kolejna dwójka Polaków na „nielegalu”. Krótka wymiana zdań między panami wyglądała mniej więcej tak: przewodnik: „łamiecie prawo”, Polacy: ”jesteśmy członkami Klubu Wysokogórskiego”, przewodnik: ”to dlaczego się nie wspinacie, tylko idziecie zamkniętą trasą turystyczną?” Polacy: „bo idziemy na Gerlach” Przyznaję że ich ostatnie zdanie wywołało mój mały wybuch śmiechu. Chłopaki starając się czym prędzej odejść stwierdzili że „zepną się liną”, na co przewodnik nie pozostał dłużny i stwierdził że „to nie czyni z nich wspinaczy na turystycznej trasie” i coś o generalnym olewaniu zasad przez Polaków. Czekałem aż mi też się oberwie ale schodziłem więc teoretycznie i praktycznie prawa w tym momencie nie łamałem bo schodzić można dowolną trasą również taką poniżej III.

Na plato ekipa od przewodnika gratulowała sobie wejścia na Gerlach, ja prewencyjnie postanowiłem zatrzymać w innym miejscu. Tym miejscem okazało się dopiero Batyżowieckie Pleso. W końcu jakiś niesłodki płyn – woda ze stawu. Zrobiło się gorąco! Schładzam się czapką wypełnioną zimna wodą z jeziora – przez dłuższą chwilę jest przyjemniej 😉 Droga do schroniska mija dość szybko, czasami trochę sobie truchtam W powietrzu unosi się moja ulubiona woń Tatr – żywiczny, świeży i czysty zapach kosodrzewiny.

Gerlach – Wielka Korona Tatr

Przy schronisku tłum ludzi a wśród nich patrol słowackiej policji robi sobie zdjęcia 😉 Zostało mi około godziny do samochodu. Przy samochodzie leniwie przebieram się w świeże ubrania, słuchając Sigur Ros – to był dobry dzień więc w Mniszku kupię moje ulubione kulki rumowe i postanawiam zdobyć Wielką Koronę Tatr. Tak rodzą się moje wypiętrzone marzenia. 😉

Metryczka

nazwa: Gerlach (słow. Gerlachovský štít, Gerlachovka, niem. Gerlsdorfer Spitze, Gerlach, węg. Gerlachfalvi-csúcs)
lokalizacja: Słowacja, Tatry
wysokość: 2655 m n.p.m 
wybitność: 2 355 m
uwagi: Gerlach jest składową: Korony MDW Europy, Korony Karpat, Wielkiej Korony Tatr, Korony Europy
pierwsze wejście: 1834 r J. Still, M. Spitzkopf, Gelhof, pierwsze zimowe wejście: 1905 r. J. Chmielowski, K. Jordán, K. Bachleda, J. Franz, P. Spitzkopf

data wejścia: 14 września 2020

Dla zainteresowanych: link z wejścia na Gerlach na Strava

Epilog: jak już wspomniałem na początku tekstu: wejście na Gerlach w opisanym przeze mnie wariancie jest naruszeniem prawa – pamiętajcie o tym planując swoją wizytę u Króla i wybierzcie sposób dla siebie najlepszy!

Jest chwila po 16, koniec sierpnia – można rzec trochę późno na wyjście w góry.

Siedzę w bagażniku mojego Forka, masując stopy i przeklinając podejściówki – mam dzisiaj już w nogach ok. 29 km i 2400 m podejścia (Rysy i Koprowy). Oglądam 2 wielkie bąble na stopach – z nadzieją patrzę na buty do biegania, które wziąłem na wszelki wypadek. Szybka decyzja: zmieniam skarpetki, ubieram La Sportivy, zjadam ciepłego, ciapiastego banana, który „gotował się” przez ostatnie kilka godzin w zamkniętym samochodzie. Do plecaka dorzucam czołówkę, żele i batony jakie znalazłem w samochodzie, zostawiam jeden proteinowy, aby było czym się cieszyć po powrocie. Dziarsko ruszam z parkingu w kierunku hotelu Kempiński – bo gdzieś tam biegnie szlak na Krywań. Nie muszę pisać że ludzi jest „od groma”.

Wycieczkę na Narodową górę Słowaków czas zacząć

Odnajduje czerwony szlak i szybko opuszczam zatłoczone okolice jeziora, kilkanaście, może kilkadziesiąt metrów dalej ludzi już nie ma. Mijam grupki turystów którzy zakończyli na dzisiaj swoją akcję górską i wracają do swoich samochodów, domów, wynajętych pokoi. W głowie podzieliłem swoją drogę na Krywań na kilka odcinków: do rozwidlenia przy Jamskim Plesie, koniec lasu, połączenie szlaków przy Krywańskim Żlebie i szczyt Krywania.

Dosyć szybko dochodzę do wspomnianego rozwidlenia przy Jamskim Plesie, do tej pory droga jest dość szeroka – taka rowerowa. Zmienia się kolor szlaku, opuszczam czerwone oznaczenia i dalej podążam za niebieskimi znakami, które chwile wcześniej dołączyły. Zaczyna się dość wąska ścieżka przez las, całkiem spory ruch, tylko ja idę w złą stronę?

Co ja wiem o Krywaniu?

Opuszczając las, który jak to w Tatrach przechodzi płynnie w kosodrzewinę na wprost mnie wyrasta góra, niby zaskoczenia być nie powinno ale jednak to całkiem spory kawał góry i kawałek do przejścia. Do tej pory jakoś nie miałem okazji odwiedzić narodowej góry Słowaków. Pilnując tempa co by nie przesadzić i jednocześnie nie lenić się za bardzo, przypominam sobie co ja tam wiem albo chociaż co mi się tam kojarzy z Krywaniem. Jest kilka metrów niższy od naszych Rysów, może poszczycić się jedną z największych wysokości względnych/wybitności w całych Tatrach, długo był uważany za najwyższy w całych Tatrach, dzisiaj zamyka pierwszą dziesiątkę WKT. Słowacy tak bardzo lubią swojego Krywania że umieścili go w teście hymnu narodowego, jest na kilku rewersach Euro – ale nie mogłem sobie przypomnieć jakich 🙂 że na szczycie jest krzyż i co roku w okolicach 16 sierpnia organizowane jest wielkie narodowe wejście na szczyt i na tym koniec mojej wiedzy a drogi jeszcze kawał.

Wiatr, kalorie i nikogo wokół

Coraz mniej ludzi mnie mija. Pogoda jest fantastyczna, co prawda trochę wieje ale lubię wiatr – zwłaszcza taki przyjemny jak ten dzisiaj. Szlak odbija w lewo „podcinając” Małego Krywania, widzę pojedyncze osoby schodzące zielonym szlakiem (nie żebym widział oznaczenia) do Trzech Studniczek, czyli już całkiem blisko do mojego kolejnego „kamienia milowego” w drodze na Krywań tj. Krywańskiego Źlebu.

Docieram do miejsca gdzie łączą się szlaki – zjadam połowę batona. Tablica informuję mnie że znajduje się na wysokości 2120 m n.p.m. czyli do szczytu mam jeszcze ponad 430 m w pionie, trochę ponad 1 kilometr i 1h15min do celu. Od parkingu zrobiłem ponad 8 km i prawie 900 m w pionie. Nie ma co filozofować, daję w górę – dawno nikt mnie nie mijał 😉

Ścieżka jest wyraźna, sporo ludzi musi tędy dreptać. 

Czy ja mówiłem że dzisiaj jest przyjemny wiatr? Podejście na Mały Krywań weryfikuje mój wcześniejszy zachwyt nad ciepłym i przyjemnym wiaterkiem. To ten moment kiedy doceniam że nie zamieniłem spodni na spodenki. Powoli podchodzę na Krywań – wiatr „trochę przeszkadza”. Jestem głodny, zapotrzebowanie na kalorie znacząco wzrosło. Chowając się za jakąś skałą – odbieram telefon od Agi z pytaniem jak mi idzie i czy nie warto może zawrócić bo już późno jednak a te kilka wcześniejszych kilometrów (Rysy i Koprowy) nie wyzerowało się przy zmianie butów.

Mimo umowy z samym sobą że jem na szczycie, zjadam wcześniej ostatnią tubkę z musem owocowym. Prawie widzę już krzyż na szczycie, wiatr urywa głowę i 2-3 razy potykam się przy jego mocniejszych podmuchach.

Krywań „Oto Święty Szczyt (…) Patrzę stąd na Bablion” 🙂 

Słońce chyli się ku zachodowi, mam lekki poślizg w czasie i kryzys z powodu za małej liczby batonów, galaretek czy czegoś innego co by rozpaliło mój wewnętrzny piec. Po 3 godzinach i 15 minutach, staje na szczycie Krywania, ubieram kurtkę i siadam pod krzyżem – cieszę się, bardzo ale nie zbyt intensywnie bo jestem zmęczony. Jestem sam na szczycie, zachodzące słońce a może to sam Swarożyc postanawia wynagrodzić mój wysiłek i podpala niebo. Odcienie Żółtego, pomarańczowego i czerwonego wypełniają widnokrąg, za kilka minut oficjalnie skończy się dzień – zajdzie słońce. Zjadam resztki batona, zapijam wciąż gorącą herbatą i znajduje w plecaku galaretkę – kumulacja szczęścia.

Zachód Słońca na Krywaniu – jeden z najpiękniejszych jaki widziałem w górach

Rozpoczyna się sesja zdjęciowa: szydełkowy Gumiś, Krywański Krzyż, zachodzące słońce, trochę żałuje że nie wziąłem lustrzanki, mam tylko telefon a to jest najpiękniejszy zachód słońca w Tatrach jaki do tej pory widziałem. Staram się zapamiętać każdą sekundę, zapisuje na mojej neuronalnej matrycy to cudo Natury. Jestem otumaniony szczęściem ale resztki rozsądku przypominają że pora schodzić. Plan jest prosty: dojść do żlebu w resztkach światła dziennego, potem wyjmuję czoło i do parkingu. Rozpoczynam zejście – tryskam energią, w okolicach Małego Krywania zauważam parę, która ewidentnie nie wybiera się na szczyt (przynajmniej nie teraz) a przygotowuje się do kimania w osłoniętym od wiatru miejscu. Może jest tam jakaś koleba?

Aby pomóc sobie w realizacji planu dotarcia do rozwidlenia w resztach światła dziennego, korzystam ze ścieżki która odchodzi od szlaku, prowadząc wprost do Krywańskiego Żlebu – nie jestem z siebie dumny, bo staram się nie korzystać ze skrótów – jednak tym razem robię wyjątek i oszczędzam trochę czasu. Ścieżka jest bardzo wyraźna stąd wnioskuje że często wybierana. Jestem prawie pewien że widziałem na niej 2 kamienie z oznaczeniami szlaku – może to stary wariant szlaku?

Szybko tracę wysokość, droga do poziomu kosówki mija mi bardzo szybko. Idzie się całkiem wygodnie, co prawda pełni księżyca nie ma ale kamienie na ścieżce wyraźnie kontrastują z barwami nocy.  Las trochę mi się dłuży, światło czołówki skaczące po okolicznych krzakach i wyobraźnia to jedno z tych nie najlepszych połączeń na samotne nocne wędrowanie po lesie.

Po niecałych 3 godzinach melduje się przy samochodzie, zejście zajęło mi niewiele mniej niż podejście. Po drodze zatrzymuje się przy rozświetlonym ale pustym Grand Hotelu, nie ma śladu ludzi, których jeszcze kilka godzin wcześniej było zatrzęsienie.

Na parkingu poza moim samochodem nie ma nikogo. Przebieram się niezdarnie, powoli zaczynam odczuwać zmęczenie, pobudzenie odpuszcza – prawie koniec długiego dnia, w sumie mam za sobą dzisiaj 48 km marszu, ponad 3800m w pionie i trzy szczyty: Rysy, Koprowy, Krywań.

Teraz tylko niecałe 2 godziny do domu, gorący prysznic i spać – za dwa dni wracam po kolejne 30 km i 2800 metrów w pionie ale o tym innym razem, teraz włączam Dead Can Dance.

METRYCZKA

nazwa: Krywań, (słow. Kriváň, węg. Kriván, niem. Krummhorn, Ochsenhorn)

lokalizacja: Słowacja, Tatry Wysokie (Karpaty)

wysokość: 2 495 m n.p.m.

wybitność: 400 m

pierwsze odnotowane wejście: 4 sierpnia 1772, Andre Jonas Czirbesz z przewodnikami
uwagi: 10 miejsce w Wielkiej Koronie Tatr,

data wejścia: 26 sierpnia 2020

Metryczka

nazwa: Rysy (słow. Rysy, niem. Meeraugspitze, węg. Tengerszem-csúcs)
lokalizacja: Polska/Słowacja, Tatry
wysokość: 2501 m n.p.m (polski wierzchołek 2499 m n.p.m)
wybitność: 163 m
uwagi: Rysy są składową: Korony Gór Polski, Korona Karpat, Korony Europy oraz Wielkiej Korony Tatr,
pierwsze zimowe wejście: 10 kwietnia 1884 Theodor Wundt z przewodnikiem Jakobem Horvayem,

Dla kogo Rysy zimą?

Najwyższy szczyt Polski jest atrakcyjnym celem wielu letnich tatrzańskich wędrówek. Zimowe wejście na Rysy jest nie tylko atrakcyjnym ale również wymagającym wyzwaniem, zarówno pod względem kondycyjnym ale przede wszystkim posiadanego doświadczenia. Wybierając się zimą na Rysy należy posiadać obycie z ekspozycją i wysokością, umiejętność posługiwania się czekanem oraz sprawne poruszanie się w rakach uważam za minimum umiejętności technicznych przy zdobywaniu naszego najwyższego szczytu. Warto również posiadać minimalną wiedzę w zakresie oceny zagrożenia lawinowego.

Co może się przydać wchodząc zimą na Rysy

• ciepłe i wygodne ubrania, w których będziesz czuł się komfortowo przy temperaturze -15. (mój zestaw: na dole bielizna-leginsy, w zależności od pogody używam różne warianty grubości leginsów z wełny meryno + spodnie zewnętrzne, przy opisywanym wejściu z 2020 roku były to spodnie z rozpinanymi nogawkami od biodra do kolan. Na górze, koszulka z długim rękawem z wełny merino, bluza polarowa ) + 3 warstwowa kurtka gore , w plecaku cienka kurtka puchowa na wszelki wypadek.
• czekan(y) – używam 2 czekanów – tak mi jest wygodniej, raki , kask, kije teleskopowe i uprząż wspinaczkowa – przypinam do niej czekany
• buty do których możesz założyć raki minimum paskowe/koszykowe. Używam butów pod raki automatyczne, które mają 2 podstawowe wady: są ciężkie i trochę niewygodne „po płaskim”, nie mniej w przypadku zimowych Rysów sztywna konstrukcja i twarda podeszwa tych butów wygrywa z ich wadami.
• Plecak, minimum 25 litrów,
• rękawiczki (2 pary), używam cienkich i grubych skórzanych
• na głowę w zależności od upodobań, czapka zimowa lub chusta typu Buff + czapka z daszkiem – to  mój zestaw 😉
• Termos z gorącą herbatą. U mnie 1l ulubionej zielonej + kubek termiczny 0,5 wody mineralnej, 2 batony, „chlebek” daktylowy i kilka galaretek energetycznych.
• Latarka czołówka + zapasowe baterie, okulary przeciwsłoneczne (min. kat 3), krem z filtrem min.30 po kilku przygodach ze słońcem w górach nie zapominam o tym „drobiazgu”
• nerka – moje ostatnie odkrycie, trzymam w niej zazwyczaj telefon co pozwala go mieć pod ręką aby strzelić szybką fotę.
• Pozostałe: Aparat foto, naładowany telefon, mapa + kompas jeżeli potrafisz się nim posługiwać
• odpowiednie przygotowanie kondycyjne, do zrobienia jest kawałek. Mój wariant zakłada start i metę na parkingu w Palenicy czyli ok. 25km i ok. 1700 m w pionie

Parking Palenica – Morskie Oko

Pobudka, trochę się ociągam i wyruszam z Łabowej kilka minut przed 5 rano, mam do przejechania ok. 120 km – korzystam z wariantu dojazdu przez Słowację. Niespiesznie dojeżdżam kilka minut po 7 na parking , po drodze pstrykając kilka zdjęć. Na dzień dobry 25 złotych za parking. Przedwczoraj przyjechałem z Lublina, gdzie w zasadzie tego roku nie było zimy, wczoraj na rozgrzewkę wyskoczyłem na Łabowską Halę żeby oswoić się ze śniegiem. Tutaj natomiast zima na całego: zaśnieżone drogi a termometr w Forku pokazuje -12*C na zewnątrz. Sprawnie się przebieram, nakładam buciory i dziarsko ruszam w kierunku Moka – mam się nie przegrzać na starcie. Pogoda jest super, mróz szczypie w policzki, słońce wychyla się niespiesznie zza gór. Na odcinku parking – Morskie Oko zatrzymuje się tylko na chwilę aby schować kurtkę i czapkę zamienić na Buff’e. Przed 9 melduję się przy schronisku, jest jeszcze całkiem pusto i cicho, wiatr pięknie wywiewa śnieg na szczytach. Robię kilka zdjęć kultowego jeziora i ruszam dalej. Tradycyjnie zimą przez środek zamarzniętego górskiego jeziora biegnie wydeptana ścieżka, co oszczędza kilka minut a dodatkowo pozwala spojrzeć na budynek schroniska czy okoliczne szczyty z innej, przez większość roku niedostępnej perspektywy.

Morskie Oko – Czarny Staw

Przy podejściu na Czarny Staw jest wydeptanych kilka ścieżek, w tym rejonie dzisiaj kilka ekip ma swoje szkolenia zimowe. Jak to często bywa, strome podejście pod Czarny Staw jest mocno wyślizgane, obejdzie się bez raków, szczególnie użyteczne są tutaj kije trekkingowe

Nad brzegiem Czarnego Stawu jest już kilka osób ale żadna z nich nie idzie dalej. Mimo dobrego tempa z parkingu przy Czarnym jestem dość późno, nie zatrzymuje się i znów korzystając z grubej pokrywy lodowej idę przez środek jeziora na jego drugi koniec, gdzie zaplanowałem krótki popas. Kubek herbaty i kilka łyków wody mineralnej + połowa chlebka figowego. Zakładam raki i ruszam dalej szerokim żlebem w kierunku buli – widzę kilkoro turystów przed sobą – mają sporą przewagę, na pewno ich nie dogonię.

Czarny Staw – Rysy

Szczęśliwie kilka osób dzisiaj już szło przede mną więc nie muszę torować. Dzień wcześniej spadło trochę świeżego śniegu, do tego coraz silniejszy wiatr sprawia że miejscami świeże ślady są jednak niewidoczne i czasami zapadam się powyżej kolan w śniegu. Najbardziej lawiniasty odcinek do rysy staram się przejść w miarę szybko, co by nie prowokować. Poruszam się w rakach, pomagając sobie kijkami teleskopowymi – jak kiedyś mogłem uważać że kijki teleskopowe są zbyteczne ?

Podchodzę w równym tempie, do zadyszki czasami tylko wybijam się z rytmu szamocąc się przy zapadaniu się w głębszym śniegu. Przy początku żlebu który przechodzi później w rysę – pogoda coraz mocniej daje do zrozumienia że będzie się zmieniać – niestety na gorsze. W tym też miejscu spotykam pierwszych schodzących z góry. Tutaj tez zagrożenie lawinowe zmniejsza się, na rzecz zwiększających się trudności technicznych. Przede mną dość długie coraz bardziej nachylone i ostatecznie zwężające się podejście kończące się na Przełęczy pod Rysami. Na początku żlebu polecam zaplanować ostatnią dłuższą przerwę z uzupełnieniem kalorii. Koniecznie założyć kask – jeżeli jeszcze tego nie zrobiliście i zamienić kije na czekan. W rysie nie ma za bardzo dobrego miejsca na wykonanie tych czynności. W rysie jest dość wąsko, stąd wszelki latający materiał od śniegu i lodu osuwającego się spod butów osób nad wami, po przedmioty które mogły im wypaść stanowią niemałe zagrożenie. (kiedyś podchodząc pod Świnicę przeleciał koło mnie termos z herbatą, który wypadł komuś powyżej, on się nie turlał tylko zapieprzał z dużą prędkością.

W rysie spotykam kilka kolejnych grup ludzi którzy schodzą ze szczytu, w kilku miejscach muszę poczekać aby się bezpiecznie ominąć. Im wyżej tym robi się coraz mniej przyjaźnie, widoczność spada, zaczyna padać śnieg, tuz przed przełęczą muszę poczekać kilka minut bo schodząca para ma pewne trudności. Na przełęczy widzę że pogoda naprawdę się popsuła, widoczność z tych słabszych. Zamiast podjąć rozsądną decyzje i odpuścić dzisiaj te parę metrów, przypinam czekany do uprzęży i korzystając z łańcuchów szybko ale bardzo ostrożnie wchodzę na szczyt. W ciągu kilku sekund, na szczycie widoczność spadła do max 5 metrów i zaczęło mocniej sypać i przede wszystkim mocno wiać– doczekałem się – mam swoje Rysy.

Trasa powrotna

Asekuracyjnie wycofuje się na przełęcz mając nadzieję że tam będzie spokojniej. Niestety po kilku, kilkunastu minutach zejścia, czy tez próbach schodzenia, odkryłem niedostatki okularów vs gogle. Wiatr i śnieg który wiał od dołu, zamrażał/sklejał mi rzęsy pod okularami, początkowo próbowałem z tym walczyć przecierając oczy co jakiś czas rękę ale w końcu uznałem to za bez celowe. Schodzenie z zamkniętymi oczami uznałem za totalnie kiepski pomysł, co prawda trudno się zgubić w tej rysie ale akurat nie nawigacja była tutaj problemem. Butami i rakami zrobiłem sobie w twardym śniegu małą półkę aby móc na niej w miarę bezpiecznie i wygodnie stanąć jak największą powierzchnią buta, oba czekany wbiłem głęboko w stary śnieg na wysokości barków, naciągnąłem na głowę kaptur. Zaciągając wszelkie ściągacze postanowiłem tę zadymkę przeczekać.

Stałem tak dobre 15 minut może więcej, gdy w końcu poczułem że mniej wieje, strzepnąłem nawiany śnieg, rozkleiłem zmarznięte oczy i jak szybko było to możliwe zacząłem schodzić, korzystając z chwili względnego spokoju. Zejście rysą wykonałem w bardzo szybkim tempie, nie zatrzymując się ani na chwilę, mimo że po drodze kilka razy złapał mnie skurcz przywodzicieli. Zatrzymałem się dopiero u wylotu żlebu, gdzie poczułem się bezpiecznie – tutaj znów na kilka minut zaczęło mocniej wiać ale be porównania do tego co było wyżej, Szybkie 2 kubki gorącej herbaty, reszta chlebka i galaretka – jest energia czas ruszać.

Do Czarnego Stawu droga minęła bardzo szybko, tutaj też zamieniłem czekany na kije i wychyliłem kolejny kubek herbaty. Przed dojściem do Morskiego Oka, wyprzedziłem parę z która mijałem się pod Przełęczą idąc w górę. Na tafli jeziora bawi się mnóstwo ludzi, słońce i bezwietrznie – aż trudno uwierzyć jakie warunki miałem na górze. Nie zatrzymuje się przy schronisku, nie zrzucam nawet raków bo jak zaraz się okaże będą bardzo użyteczne. Tłumy ludzi, sanki, jabłuszka i zaprzęgi konne sprawiły że droga do parkingu przypomina miejscami tor bobslejowy. Najgorzej jest na fragmentach, gdzie szlak ścina zakosy drogi, wiele osób walczy z niewystarczającymi siłami tarcia, wisząc na barierkach. Co rusz ktoś fika kozła. Jak wspomniałem buty pod automaty + raki nie są wygodne zwłaszcza po płaskim ale schodząc do Palenicy okazały się super rozwiązaniem – mimo iż standardowo zrobił mi się odcisk.

Przy samochodzie byłem parę minut po 16, masa samochodów i tłumy ludzi. Szybka zmiana ubrań, jeszcze tylko kupić kulki rumowe i Kofole i wracam do Łabowej na mamusiny obiad.

Całość przejścia z parkingu na Rysy i powrót zajęła mi ok 9 godzin, całkiem przyzwoicie. Mogłoby być szybciej gdyby nie przymusowy postój przy zejściu i trudne warunki w okolicach szczytu ale z drugiej idąc w górę miałem większość trasy przetartej. Rysy zimą to wymagające wyzwanie i nie jest to szczyt dla każdego o tej porze roku. Nie będę przywoływał statystyk TOPR-owskich bo nie o straszenie chodzi ale warto planując wejście na dach Polski przyjrzeć się krytycznie swojemu doświadczeniu i przygotowaniu kondycyjnemu.