GÓRY PRZEKLĘTE – GÓRY DYNARSKIE

Gdy dwa tygodnie wcześniej wracałem z próby wejścia na Złą Kolate (tutaj przeczytasz o tym więcej), nie spodziewałem się, że tak szybko tam wrócę. Tym razem zatrzymaliśmy się w Plav, w jednym z tamtejszych hoteli. Miejsce okropne, wszyscy wszędzie palą papierosy. W hotelowym barze Aga jest jedyną kobietą, niby przyjaźnie ale jednak dziwnie. Po średniej nocy bo za ścianą (chyba z dykty) całą noc na przemian grał głośno telewizor lub płakało dziecko, wyruszam do Gusanije. Co do hotelu, większość noclegów w samochodzie na rozłożonych siedzeniach oceniamy wyżej.

Poranek jest rześki, nie pada, zapowiada się dosyć ładny dzień. Droga w okolice starego meczetu szybko mija, znajduje sobie tam miejsce gdzie zostawiam samochód i ruszam w górę. Podążając ścieżką wchodzę w las aż docieram do większej polany, zwanej przez lokalsów Fuš Sirma. Drogę teoretycznie znam, ale ni jak nie przypomina tej sprzed dwóch tygodni. Większość liści z drzew opadła, ale śniegu praktycznie brak.

Ćafa Bori, ta polana z drogowskazami 

Idzie się super okazuje się, że szlak jest oznaczony nie najgorzej. Jakie jest moje zdziwienie, gdy po około dwóch godzinach dochodzę do miejsca, skąd ostatnio postanowiłem zawrócić. Zdziwienie jest podwójne bo oznacza, że znów opuściłem znakowaną ścieżkę na Złą Kolatę i uparcie próbuje przejść na stronę albańską. Odnalezienie rozstaju przy Ćafa Borit (Qafa Borit), 1850 m n.p.m. nie zajmuje jednak więcej jak kwadrans. Śnieg już co prawda się pojawił jednak, jest dość zbity i zapadam się tylko na głębokość paru-parunastu centymetrów. Przy drogowskazie, krótki postój na ciepłą herbatę i coś słodkiego. Tabliczka informuję, że na dach Czarnogóry mam jeszcze trzy i pół godziny, a do przejścia 4,6 kilometra.

Idzie się dobrze, słońce świeci jest bardzo przyjemnie. Brak jakichkolwiek śladów, nie mniej humor dopisuje – wydaje mi się, że idę w dobrym kierunku. Dochodzę do  jaskini (Ledena Pecina), kilka zdjęć, kolejna porcja kalorii i łyk gorącej herbaty.

Zla Kolata jak wejść? Pewien nie jestem 

Idę dalej, mam w głowie, że w pewnym droga na Kolatę ma odbić w lewo. W pewnym momencie pojawiają się jakieś ślady, jednak na tyle stare  ze równie dobrze mogą być pochodzenia zwierzęcego co ludzkiego – mierny ze mnie tropiciel. W miejscu, które wydaje mi się być Ćafa e preslopit (2039 m n.p.m) postanawiam skręcić w lewo w miejsce które wydaje się prowadzić na dach Czarnogóry, od dłuższego czasu nie widziałem żadnego znaku czy drogowskazu. Podchodzę ostro w górę, pomagam sobie czekanem, ubieram raki – to raczej nie tędy, wycofuje się i szukam jakiejś łatwiejszej wersji.

Opierając się na zdjęciach z Internetu zakładam, że idę w dobrym kierunku, być może nie tak jak prowadzi szlak ale jestem bardziej niż pewny, że podchodzę w kierunku przełęczy usytuowanej między obiema Kolatami. U mnie jest cicho ale powyżej widzę że mocno dmucha. Podchodzę w gorę lawirując między przysypanymi szczelinami, Śnieg jest w wielu miejscach wywiany, nie mniej nie zdejmuję raków, chociaż idzie się średnio. Poruszam się w cieniu Złej Kolaty (mam nadzieję że to Zła Kolata), jeszcze chwile temu paradowałem w cienkiej bluzie, teraz mimo większego wysiłku naciągam kolejną warstwę odzieży – jest rześko. Dochodzę do niewielkiej skalnej  ściany, albo ją przełoje albo zawracam szukać innej drogi. Chwilę się zastanawiam, poprawiam kask i wdrapuję się na max. 4-5 metrową ściankę. Nie było źle, ale w drodze powrotnej muszę znaleźć inne zejście.

Dobra Kolata czy Zla Kolata?

O jest w końcu farba, czyli idę w dobry kierunku. Do przełęczy został przysłowiowy rzut beretem. Mimo słonecznej pogody, nade mną wirują tumany śniegu. Naciągam kurtkę i komin na głowę. Na przełęczy dostaję potężnego łupnia. Dużo kosztuje mnie utrzymanie się na nogach, chowam się za jakimś głazem. Czy ta po prawej czy ta po lewej, początkowo jestem pewien że ta po mojej prawej, od początku była moim typem ale im dłużej się zastanawiam tym mam większe wątpliwości. Pierwsza myśl, podchodzę na tą po prawej, kiepsko stoję z czasem. Zabawy w źle obraną drogą zaczynają ujawniać się w niedoczasie.

Do szczytu mam już niewiele, po wyjściu z przełęczy siła wiatru jest zdecydowanie mniejsza. Po krótkiej jak się mi wydaje chwili staje na szczycie. Sprawdzam czy napisy na kamieniach znaczą że jestem na właściwej Kolacie. Jestem tu gdzie chciałem. Jak mówią do dwóch razy sztuka.

Zla Kolata – najwyższa góra Czarnogóry 

Na szczycie jestem sam, byłbym poważnie zaskoczony gdybym tutaj kogoś spotkał. Idealne okoliczności przyrody aby nasycić oczy tym cudnym bezkresem jaki rozpościera się przede mną. Gorąca herbata i jakieś słodycze smakują wybornie. Nie chcę mi się wracać, chociaż ciemne chmury w oddali wskazują że jednak warto było by ruszyć cztery litery zauważywszy, że trochę późno się zrobiło. Jest na tyle późno, że jestem pewny iż gdzieś jeszcze w lesie, w drodze powrotnej złapię mnie zmrok.

Dość leniwe tempo w dół sprawiło, że ciemno było już w okolicach Ćafa Borit. W świetle czołówki dochodzę do skraju wsi Vusanje, gdzie zostawiłem samochód. Lokalsi zaszyli się głęboko w domach, nigdzie nikogo nie widać, w domach nie palą się światła i gdyby nie okoliczne psy, byłbym pewien że wieś podczas mojego pobytu w górach straciła swoich mieszkańców. Intensywnie oświetlona jest tylko ściana z popiersiem lokalnego bohatera.

W Gusinje, ludzi również jak na lekarstwo. Piekarnie zamknięte, więc nie ma mowy że zjem jakiegoś burka lub inne cukiernicze cudo. W hotelu czeka na mnie Agnieszka. Postanawiamy że kolejna noc w tym przybytku to zbyt dużo, pakujemy się i wracamy na wybrzeże do Ulcinja, do naszego ładnego hotelu z widokiem na wciąż ciepłe morze.

Czarnogóra była i jest nadal jedną z ulubionych urlopowych destynacji. Lubię Czarnogórę na przełomie września i października. Morze nadal jest ciepłe a na plażach Ulcinja spotykam więcej krów niż innych plażowiczów. Zostawmy jednak plaże bo o najwyższym szczycie Czarnogóry – czyli Złej Kolacie w Górach Przeklętych chcę opowiedzieć.

Zla Kolata – Najwyższy szczyt Czarnogóry

Zla Kolata nie jest liście żadnej z moich koron ale ze względu na sympatię do Czarnogóry, chciałem wejść na najwyższy szczyt Montenegro. Zaplanowaliśmy zrobić przerwę od plażowania i na 2 noce wyskoczyć do miejscowości Vusanje. Wioska co prawda leży po stronie czarnogórskiej, jednak przy co drugim domu powiewa albańska czerwona flaga z dwugłowym orłem pośrodku. Ta część Czarnogóry, ni jak nie przypomina części nadmorskiej. Gdy byliśmy tam w 2017 roku baza noclegowa nie była powalająca – w zasadzie noclegi oferował tylko jeden kemping, na którym zresztą się zatrzymaliśmy.

Wybraliśmy bungalow, trochę mnie poniosło z tym bungalowem – drewniany domek, taki ni jaki, w sumie brzydki ale to tylko baza noclegowa nic poza tym. Przyjechaliśmy późnym popołudniem, bo z wybrzeża w góry wybraliśmy przejazd przez świeżo oddaną drogę SH20 przez Góry Przeklęte – jedna z tych piękniejszych tras samochodowych, którą warto zobaczyć.

Gusanje – Mała Albania 

W samym Vusanje nie było wtedy żadnej knajpy, na szczęście pobliskie Gusanje jest sporo większe i tam poza kilkoma sklepami są też miejsca gdzie można coś zjeść. Problemem było znalezienie czegoś obiadowego bez mięsa, ostatecznie się udało. Nie mniej można było odczuć że jesteśmy obiektem zainteresowania. Jak powiedział jeden z lokalsów, góry nie są zbyt popularne tym bardziej wśród obcokrajowców. Będąc jeszcze kilka razy w Górach Przeklętych odniosłem wrażenie że nie są aż tak dziewicze i można spotkać zagranicznego turystę. Oczywiście z perspektywy naszych Tatr czy Beskidów te góry są praktycznie bezludne.

Z racji ogólnego zmęczenia, szybko położyliśmy się spać – następnego dnia w planach wczesny wymarsz.

W nocy kilka razy wybudził mnie ziąb, wiatr hulający za oknem i intensywne opady. Nie mniej starałem się nie wybudzać za bardzo i uparcie spać do rana.

Ranek rześki, nadzwyczaj rześki. Nie ma prądu to i nie ma gorącej herbaty do termosu. Zebrałem się szybko i dość sprawnie by otwierając drzwi naszego przybytku odkryć że hulający w nocy wiatr i ziąb to nic w porównaniu z kilkunastoma centymetrami świeżego mokrego śniegu. Byłem zaskoczony a w zasadzie zszokowany. Śnieg wciąż padał, chmury wisiały nisko, widoczność tragiczna.

Śnieg z deszczem, deszcz ze śniegiem

Śnieg lepszy niż deszcz, dziarsko ruszam za znakami w górę wioski. Przy starym meczecie doganiam ekipę Niemców z domków obok, zastanawiają się co robić. W planach mają Maje Jezerce, 2 osoby jednak zawracają. Ja idę w kierunku Złej Kolaty, pozostali Niemcy w kierunku Jezerce.

Śniegu nie ma dużo, jednak jest mokry i ciężki. Wiele drzew, których liście zaczęły się dopiero przebarwiać nie wytrzymało ciężaru mokrego śniegu i ścieżka usłana jest połamanymi gałęziami i całymi powalonymi drzewami. Obchodzenie powalonych drzew znacząco mnie spowalnia, kilka razy gubię drogę. Im wyżej śniegu coraz więcej i więcej. Idę w górę, coraz mniej wierząc w sukces.

Zima przyszła wyjątkowo wcześnie w Góry Przeklęte

Po około 2 godzinach wyjścia wpada na mnie stado owiec gnane przez miejscowych, zwierzęta i sami pasterze są mocno zdziwieni moim widokiem. Staram się zagadać, jak jest wyżej, czy na Złą Kolate to dobra droga. Na hasło Zła Kolata pokazują tak dużo, że w sumie nie wiem o co chodzi. Idę dalej, plusem jest wydeptana ścieżka przez schodzące stado owiec. Mgła, uginające się od ciężaru śniegu gałęzie nadają drodze dość upiornego klimatu. Wychodząc jednak na otwarte przestrzenie polan szybko marzę o powrocie do upiornej ciszy lasu.

Po prawie 5 godzinach dochodzę do dużego wypłaszczenia, w zasadzie ogromnego pola w całości przykrytego świeżym śniegiem. Wygodną ścieżkę wydeptaną przez owce już dawno zostawiłem za sobą, teraz brnę w śniegu do kolan. Kilkukrotnie wpadam z jakieś chaszcze przykryte świeżym śniegiem. Po 6 godzinach, na które umówiłem się sam z sobą zaczynam przyjmować do wiadomości że o Złej Kolacie dzisiaj mogę tylko pomarzyć. Czarę goryczy przelewa nieudana próba ataku na jakąś górę, którą wziąłem za element drogi na Złą Kolatę. Widniały na kamiennej ścianie albańskie napisy, które przypominały drogowskaz, prowadzące na mój dzisiejszy cel – w końcu wszystkie drogi prowadzą na Złą Kolatę.

Czasami trzeba zawrócić z drogi na szczyt

Niepocieszony i naprawdę zmęczony ostatecznie podejmuję decyzje o odwrocie. Powinno być szybciej bo w dół i po śladach. Po kilkunastu minutach od odwrotu zgubiłem swoje ślady i szczęśliwie dotarłem do prawdziwego drogowskazu, gdzie dobitnie przekonałem się że na Zła Kolatę w tych warunkach nie mam dzisiaj szans. Miejsce o którym piszę to Ćafa Borit. Do wsi mam 6 kilometrów, powinno mi to zająć ponad 2 godziny. Wcześniej obszedłem łukiem polanę, dlatego nie trafiłem na drogowskaz zakładając że być może jest tu gdzieś woda (staw) i nie chciałem uskutecznić kąpieli. Wody nie było ale za to sporo zasypanych niskich krzewów i bardziej niebezpiecznych szczelin w rozrzuconych formacjach skalnych. Kilka razy wpadam w szczeliny i przysypane krzaki, szczęśliwie wszystkie skończyły się tylko siniakami, otarciami i zestawem inwektyw.

Śniegu wciąż przybywa – nie poznaję drogi którą podchodziłem kilka godzin temu. Im niżej tym śniegu pada mniej, za to staje się bardzo mokry. Woda chlupie w butach w najlepsze. W końcu dochodzę do skraju lasu, mgła się podniosła. Widzę pierwsze domy, psy mało przyjaźnie informują że wyszło coś z lasu (to o mnie).

Uprowadzona (Taken) 😁

Do naszego campingu dochodzę, przemoczony od śniegu i potu. Jestem zaskoczony gdy okazuje się że w naszej bungalowie nie ma Agnieszki, do tego jest zamknięty. Samochód stoi, tylko że ja nie mam kluczyków. Szczęśliwie nim rozkręcił się w mojej głowie film o porwaniu, przybiegł ktoś z rodziny mówiąc ze „lady” jest w domu. Nakręcony adrenaliną idę za posłańcem do domu, tam pobojowisko na całego 😁 Niemcy wrócili chwilę przede mną, nie będzie zaskoczeniem gdy napiszę że sukces podobny jak u mnie: wrócili wszyscy cali i zdrowi. Na piętrze wszędzie walają się buty, kurtki, spodnie – wszystko mokre i śmierdzące. Ta mieszanka potu i wilgoci jedyna w swoim rodzaju – pytają z nadzieją na moja odmowę czy nie chce się ogrzać przy piecu, który szczelnie oblepili swoimi ciałami.

Podziękowałem, chcąc zobaczyć jak Aga poradziła sobie z tą całą sytuacją. Niemcy wydawali się bardzo być radzi z mojej decyzji.

Na końcu korytarza odnajduje Agnieszką pod warstwą koców z książką w ręce i pytaniem co robimy? Czy wracam jutro w góry, czy tu zostajemy? Zaciągnąłem dzisiaj spory dług w swoim organizmie, nie ma mowy abym się zregenerował do jutra. Okazuje się że nie ma ciepłej wody, w domu jest tylko trochę cieplej. Prądu nie ma i nie ma perspektywy jego szybkiego powrotu. Łamiące się gałęzie w wielu miejscach uszkodziły linie energetyczne. Zrzucam ubrania, lodowaty prysznic ograniczyłem do miejsc strategicznych. Po przebraniu się w świeże ubrania, świat wygląda ciut lepiej.

Góry Przeklęte – do zobaczenia

Postanawiamy wrócić na wybrzeże, musimy tylko odnaleźć właściciela naszego kampingu, co okazuje się być połączone z krótką gościną na albańskim weselu…Ostatecznie wyjeżdżamy późnym popołudniem, nie przypuszczając że droga powrotna będzie wyzwaniem nie mniejszym niż moje przedpołudniowe łażenie po Górach Przeklętych.

Co się odwlecze, to nie uciecze, wyjątkowo szybki powrót w Góry Przeklęte i kolejna próba wejścia na najwyższy szczyt Czarnogóry – Złą Kolatę

Po doświadczeniach z noclegami w okolicach Plav, stwierdziłem że lepiej będzie nie kombinować i zostawić Agę w naszej nadmorskiej bazie w Dobrej Wodzie a samemu jak najwcześniej wyruszyć w Góry Przeklęte na intensywną „jednodniówkę”.

Uważam że to naprawdę dobry plan. Pobudka około 4 rano, wszytko przygotowane dzień wcześniej, tylko herbata w termos i ruszam drogą E851 w kierunku przejścia z Albanią Muriqan – Sukobin.

Po drodze do przejścia prowadzone były roboty drogowe, w wielu miejscach, światła, ruch wahadłowy ale o tej porze nikt się tym nie przejmuję. Dojeżdżam do przejścia, samochody można policzyć na palcach jednej ręki. Pogranicznicy rzucają tylko okiem na mój paszport, cała odprawa nie trwa nawet minuty – tak to lubię. Trzymam się mercedesa, który z pewną nonszalancją traktuję informacje, nakazy i zakazy płynące ze znaków drogowych na trasie do Szkodry, Przejeżdżałem już kilka razy ten odcinek i nigdy nie pokonałem go tak szybko.

Szkodra – między Europą a Azją

W Szkodrze niestety mój zając pojechał w kierunku stolicy, ja kieruje się na Hani i Hoti. Gdy kilka lat wcześniej po raz pierwszy wjechałem do Szkodry, nie byłem pewien czy to wciąż Europa czy już Azja. Frywolne zasady ruchu drogowego, most którego już nie ma, składający się z desek podłużnie(!) ułożonych na kamiennych przęsłach (został zastąpiony takim jaki znamy z naszych dróg) i dzieciaki które dosłownie obsiadały samochody oczekujące na swoją kolej w przejeździe po moście – tego już nie ma. Miasto jeszcze śpi, jedynym problem są pojedynczy (chyba w sumie dwóch) nocni rycerze prowadzący swoje nieoświetlone samochody. Zastanawiam się jak podążał ten ciąg myślowy którego efektem było stwierdzenie je*ać światła w nocy – jednoznacznie kojarzę tą „modę” z krajami muzułmańskimi (Egipt, ZEA).

Wiem że utyskując na kierowców którzy nie korzystają w nocy ze świateł w swoich samochodach a samemu naginając ograniczenia prędkości czy inne podobne nie jestem może w pełni wiarygodny w ocenie zagrożeń. Nie mniej upieram się że moja racja jest najmojsza :-p

Trasa SH20 nocą

Szybko minąłem Szkodrę, Hani i Hoti, zaraz rozpocznie się jedna z moich ulubionych tras samochodowych: SH20 – po ciemku jej jeszcze nie przejeżdżałem. Mam nadzieję że nie spotkam żadnej świnki (nie mówię tutaj o samochodach marki Subaru), radośnie hasającej po drodze. Nie spiesznie pokonuję kolejne kilometry, 2-3 razy zatrzymuję się posłuchać ciszy, nie minąłem żadnego samochodu. Zaczyna świtać, góry które przecina trasa wydają się jeszcze większe i niedostępne.

W samochodzie wybrzmiewa Skunk Anansie – zdecydowanie do nich muzycznie należy ten wyjazd. W tym radosnym nastroju dojeżdżam do kolejnego dzisiaj przejścia granicznego Vermosh – Guci. Wracam na teren Czarnogóry by za jakiś czas nielegalnie w górach wrócić do Albanii – wiem brzmi dziwnie – ale uwierzcie to jest dobry plan 🙂

Przejście Vermosh – Guci jest jednym z tych, na których czujesz że pan w budce ma władzę i ma Cię w dupie. Pogranicznik znudzony życiem, pyta: po co, skąd itp. Popełniam gafę, używając serbskiej nazwy gór (Prokletije), ale wychwalając ich piękno, surowość i wszystkie inne określenia jakie mi przychodzą do głowy, faux pas zostaje puszczone w niepamięć. Wspominam że miałem już okazję odwiedzić Góry Przeklęte, w tym podczas ubiegłorocznego ataku zimy w środku jesieni – moje notowania poszybowały w górę – strażnik oddaje mi paszport życząc dobrego wspinania. Przypomina że w górach teraz nie ma ludzi i nikt mi nie pomoże i muszę liczyć tylko na siebie – doceniam.

Śniadanie? Najlepszy wybór to Burek z serem i jogurt

W Gusinje melduje się kilka minut przed 7 rano, ku mojemu zdziwieniu wszystkie piekarnie są zamknięte a ja miałem plan że na śniadanie jem burka i jogurt. Poczekam za chwilę maja otworzyć jedną z piekarni. Kręcąc się dla zabicia czasu robię 2-3 kółka po mieście czym wzbudzam zainteresowanie policjantów i kilku miejscowych. Jest październik, wcześnie rano o turystach zdążono już zapomnieć. W końcu pani w stylowym fartuchu otwiera, idę po planowego burka. Biorę standardowo burka z serem, jogurt i jakieś kifle (drożdżówka) – wydaje się że zakup burka zdejmuje ze mnie wszelkie podejrzenia.

Gdy wchodziłem na Zła Kolatę w ubiegłym roku to pamiętałem szutrową drogę i drogowskaz na Maje. Z map googla można dowiedziałem się że jest ok. 6-7km z Vusanje do Zaston Koliba., która wydawała się jakimś przysiółkiem, w necie niewiele znalazłem ale postanowiłem ułatwić sobie życie i dojechać ile się da.

Zakupy z piekarni postanawiam skonsumować gdzieś za Vusanje. Minąłem skręt na Zlą Kolate, potem ostatnie zabudowania i zaczęła się droga, która dla wielu właścicieli samochodów byłaby nie akceptowalna. Manewrując między koleinami i głazami, powoli moja Skodzianka skraca mój dystans do Maji. Po niecałych 2 kilometrach mijam małą atrakcję na potoku wzdłuż którego wiedzie droga – Oko Konika Polnega (Oko Skakavice), postanawiam rzucić okiem na powrocie. Jadę a w zasadzie toczę się dalej, chmury wiszą nisko między skalnymi ścianami. Dojeżdżam do jakiejś polany – dobre miejsce na śniadanie, otwieram drzwi – bo na trawie mokro. Ciszę przerywa tylko moje siorbanie jogurtu, bo standardowo nie chce mi się szukać łyżki, uwielbiam burki i tylko żałuje że kupiłem tylko jednego, drożdżówek nie umieją robić. Po śniadaniu ruszam dalej – mam nadzieję jeszcze trochę przejechać. Droga jest fatalna, w ubiegłym roku na podobnej drodze zupełnie zniszczyłem oponę i wracałem na zapasie do Polski. Zapas miał inny rozmiar oczywiście :-p

Jakieś zabudowania po prawej, droga jest fatalna. Dalej nie jadę – Fabia jest mało terenowym samochodem. Szybkie przebranie i ruszam dalej już na własnych nogach. Widoczność z tych dla koneserów. Szybkie tempo na rozchodzenie, dość strome podejście. Droga nadal szeroka ale terenówka z napędem 4WD spokojnie dała by radę. Dochodzę do kolejnych zabudowań, przy jednym z szałasów grupa młodych skautów/turystów z opiekunem. Zdziwieni moim widokiem. Gdzieś za plecami słyszę warkot silnika – czyli ktoś tutaj jeździ samochodem. Po chwili pojawia się Łada Niva z jak się okaże ekipą budowlaną, która remontuje jeden z szałasów.

Zaston koliba – dalej samochodem nie pojedziesz 

Malownicza „polana” z zabudowaniami to Zaston koliba, gdzieś zaraz szlak powinien się rozchodzić na: Maja e Rosit i Maja e Jezercës. Maja Rosit ma wysokość 2524 m n.p.m. i jest jednym z najłatwiejszych i najpiękniejszych (informacja zaczerpnięta z Internetu) szczytów w okolicach Doliny Valbona – mam nadzieję w przyszłości to sprawdzić – uwielbiam Góry Przeklęte, więc wracać tutaj to ogromna przyjemność.

Po wejściu w las, szybko mamy wspomniane rozwidlenie: w lewo Rosit w prawo Maja Jezerce (może być tez informacja: Buni Jezerces). Las się przerzedza, wychodzę na kolejną polanę a może koniec lasu – chmury wiszą bardzo nisko i widoczność jest tragiczna. Coraz mocniejedank da się odczuć że chmury zalegają tylko do pewnej wysokości i zaraz będę je miał u stóp a słońce przyjemnie będzie grzać w plecy.

„Od złych rzeczy na dole, Jesteś mgłą oddzielony”

W międzyczasie przekraczam nielegalnie granicę, znów jestem w Albanii. Mgła jest coraz rzadsza by w okolicach jezior Buni odsłonić strzeliste szczyty wokół. Szlak prowadzi pomiędzy jeziorkami – są naprawdę fantastyczne. Część jest prawie pozbawiona wody, fantastycznie kontrastują z kolorami jesieni wokół. Jeziorek jest 6, największe z nich to Liqeni i Madh.

Parę zdjęć i ruszam dalej, po prawej (idąc w górę) piękny szczyt prawdopodobnie nazywa się Qafe Jezerce. Szlak jest dość dobrze oznakowany, do miejsca gdzie dochodzimy do pierwszej dużej łachy kilkuletniego śniegu. Początkowo kieruję się na wprost, jednak przypominam sobie że miałem kierować się na południowy-wschód w kierunku sporej przełęczy Qafa Emal.

W końcu odnajduje ścieżkę, Skała jest bardzo krucha, trzeba uważać na spore szczeliny i dziury. Kilka kolejnych kotłów wypełnionych starym śniegiem. Przyjemny chłód biję od śniegu, słońce natomiast mocno przygrzewa – warunki wymarzone.

Przy jednym z karów, na skale zaznaczone są poziomy śniegu w poszczególnych latach (przynajmniej tak mi się wydaje). Po prawej góruje zbocze Maja Jezerce. Z karu idziemy dalej na południowy wschód, mając po prawej skaliste zbocza Maja Jezercë, Cały czas kierujemy się za znakami (raz lepiej, raz gorzej oznaczone, ale nie jest źle). Dochodzę do przełęczy Qafa Emal 2331 m n.p.m.

Z przełęczy szlak prowadzi ostro w górę. Skała jest bardzo krucha – mogą przydać się ręce w pokonywaniu kilku miejsc. Widoki są przepiękne, mgły zalegające w dolinach dodają tylko uroku – po raz kolejny utwierdzam się w przekonaniu że bardzo lubię Góry Przeklęte. Dochodzę do wąskiego i bardzo sypkiego żlebu. Miejscami skądś (?) pojawia się woda która dodatkowo zmniejsza tarcie z i tak słabo związanym materiałem – jest to najniebezpieczniejsze miejsce na całej trasie. Trzeba uważać aby nie zjechać. W końcu jednak wychodzę ze żlebu i jeżeli wspominałem wcześniej jest pięknie, to tutaj jest jeszcze piękniej. Poniżej widzę dokładnie drogę jaką przebyłem od jeziorek aż po przełęcz, po horyzonty ciągną się szczyty których nazw niestety nie znam.

Maja Jezerce – wyżej w Górach Przeklętych się nie da

Na szczyt dochodzę dość szybko co mnie trochę zaskoczyło. Jest czerwony krzyż, jest skrzynka z księgą wejść – wszystko się zgadza jestem na najwyższym szczycie Gór Przeklętych. Maja Jezerces liczy 2694 m n.p.m. czyli jest o 195 metrów wyższa niż nasze Rysy. Jest piątym co do wysokości szczytem Albanii, jej wybitność to 2036 m, co daje jej 28 miejsce wśród najwybitniejszych szczytów w Europie.

Na szczycie, czas na uzupełnienie kalorii i krótki odpoczynek. Od samochodu, czyli okolic Ropojany wejście zajęło mi 5 godzin. W oddali wydaje się jakby pogoda chciała się popsuć. Wpisuje się do księgi wejść i zaczynam się powoli zbierać do zejścia. W księdze sporo wpisów, co ciekawe stosunkowo dużo jest polskich wpisów. Nie są to już dzikie i odludne góry – nie mniej tłumów brak, tym bardziej jestem zaskoczony gdy na szczycie pojawia się kolejny turysta. Zamieniamy kilka zdań i okazuje się że pan również jest Polakiem, co prawda od kilku lat mieszkającym na Wyspach, nie mniej mnogość polskich wpisów staję się wprost oczywista.

Bunia Jezerces – fotograficzny raj w Górach Przeklętych

Schodzimy każdy w swoją stronę, ja muszę jeszcze wrócić dzisiaj nad wybrzeże pokonując ponownie dwa przejścia graniczne. Jesień ze swoim bogactwem kolorów i jeziora Buni Jezerces są wdzięcznym tematem do fotografowania. Mgły ustąpiły zupełnie – las którym podchodziłem od Zaston Koliba bardzo przypomina nasze beskidzkie buczyny. Przy pierwszych zabudowaniach w Zaston Kolibie nie ma już budowlańców – ewidentnie nie trzymają się ośmiogodzinnego planu pracy. Grupka młodych turystów, nadal okupuje jeden z szałasów, gotując coś na ognisku. Mówią chyba po rosyjsku, co mnie dość dziwi – przynajmniej wydaje mi się że to rosyjski. Już wcześniej rzuciła mi się w oczy polarowa kamizelka kierownika ich grupy – będąc bliżej uspokoiłem swoją ciekawość – jest to Mello’s, dawno temu wzdychałem do produktów tej włoskiej marki a teraz ich zupełnie nie widuję w Polsce.

Do samochodu dochodzę po niecałych 4 godzinach od szczytu. Przebieram się i powoli staram się wrócić do bardziej przyjaznej drogi. W Gusinje jako nagrodę funduje sobie kolejnego burka z serem, tym razem bez drożdżówek bo już wiem że szału nie ma.

W strażnicy na przejście Vermosh – Guci celnicy mają chyba protest włoski, jeden samochód przede mną odprawiany jest prawie pół godziny. Przyszła kolej na mnie, celnik zainteresował się wielkim dmuchanym jednorożcem (takim do basenu lub na plaże) na tylnym siedzeniu i czy też był ze mną w górach. Dmuchaniec wywarł na celnikach tak duże wrażenie że całość odprawy zajęła mniej niż kilka minut. Wszystko się zgadza w ich notesikach. Bo zapomniałem wspomnieć że na tym przejściu nie ma żadnego komputera podpiętego do jakiejś bazy informacji. Spisują dane z paszportu z datą przekroczenia granicy do opasłych „zeszytów” – ach ten XXI wiek.

W hotelu melduję się przed 22 z wielką pizza – trzeba uczcić ten bardzo dobry dzień 🙂

METRYCZKA

nazwa: Maja e Jezercës

lokalizacja: Albania, Góry Dynarskie (Góry Północnoalbańskie, serb. Prokletije – „Przeklęte”, alb. Bjeshket e Namuna)

wysokość: 2 694 m n.p.m.

wybitność:  2 036 m

pierwsze wejście: lipiec 1929, Ellwood, Elmalie, Sleeman

uwagi: 28 miejsce na liście MDW w Europie, piąty w kolejności najwyższy szczyt Albanii, najwyższy szczyt Gór Dynarskich

data wejścia: październik 2018